Welke balk? Wat voor splinter?

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Tekst onder afbeelding

Welke balk, wat voor splinter? – PopUpGedachte vrijdag 9 september 2022

Toeristen die op het fietspad lopen of zonder op of om te kijken de straat over steken. Mensen die op hun telefoon kijken, terwijl ze aan het afrekenen zijn bij de kassa. Mensen die je afsnijden op de snelweg of te langzaam rijden of heel langzaam inparkeren terwijl je er langs moet. Mensen die de kantjes ervan af lopen in het team. Mensen die steken laten vallen. Mensen die hun kinderen niet in de hand hebben. Mensen die te luide muziek draaien. En dat kan nog wel even doorgaan. Mensen die je irriteren, waarvan je het idee hebt dat ze iets niet zien. Dat ergens iets hen het zicht belemmert en je zou ze graag even verder helpen, even uit de droom helpen. Even laten zien dat het anders kan en anders moet. Je bent er niet per se trots op dat je het beter ziet, maar het is wel lekker dat je zo scherp ziet waar zij miskleunen. Want je hebt jezelf erop toegelegt precies dat soort dingen heel goed te doen. Er zijn overigens niet heel veel gevallen waarin je hulp heel erg gewaardeerd wordt. De toerist waar je langsraast met een welgemeend ‘pas op’ schrikt zich dood, de opmerking aan degene die aan de kassa niet gewoon even aandacht heeft voor het afrekenen en de persoon achter de kassa, voelt voor de ontvanger als een belediging. Het getoeter naar inparkeerder en wegafsnijder kan meestal niet op dank rekenen. Kortom, het voelt wel ok dat jij wél weet hoe het hoort, maar er iets van zeggen heeft meestal niet de meest positieve impact op de ander.

Vandaag zegt Jezus van Nazareth dit: “Waarom kijkt ge naar de splinter in het oog van uw broeder en slaat ge geen acht op de balk in uw eigen oog? Hoe kunt ge tot uw broeder zeggen: Broeder, laat mij de splinter uit uw oog halen, terwijl ge de balk in uw eigen oog niet opmerkt? Huichelaar, haal eerst die balk uit uw eigen oog, en dan zult ge scherp genoeg zien om de splinter te kunnen verwijderen die in het oog van uw broeder zit.”

Een overbekend stukje maar vanochtend zat ik me af te vragen waar het eigenlijk over gaat. Hoe is de toepassing hiervan? Is het gewoon groot versus klein? Je zeikt over kleine dingen terwijl je zelf in grote dingen een sukkel bent. Je ziet een splinter bij de ander, maar hebt zelf een balk in je oog of een bord voor je kop. Dat kan, maar kan het nog concreter? Bedoelt de rabbi het nog concreter? Waarschijnlijk wel.

Hij heeft zojuist zijn grote missiestatement, zijn inaugurele rede afgestoken – de bergrede. En daarin gaat het volop over het grote gebod van de liefde ,over onvoorwaardelijkheid: heb je vijanden lief. Geef zonder terug te verwachten. Die onbegrensde, onophoudelijke, rucksichtlose liefde. Dat is zijn missie-statement, daarmee trekt hij de wereld in. Goddelijke liefde in alle weergaloosheid als uitnodiging voor de mens. En hij trekt ten strijde tegen de regelbijters, die deze liefde in hokjes en vakjes hebben ondergebracht, in sabbatsregels en met wie je eet, in uitsluiting van mensen die buitenbeentjes zijn of zijn geworden – al is het om hun eigen fout. Hij maakt van reinigingswater fonkelende wijn, reinigt zich niet de handen, eet met uitschot en foetert op de religieuze leidslieden.

Het falen van een ander is vaak zo scherp te zien – en het is niet dat jij nog veel grotere fouten maakt. Het punt is dat als de onvoorwaardelijke, rucksichtlose liefde ontbreekt je geen ruk hebt aan de scherpte waarmee je andermans splinter ziet. Sterker nog: het zien van die splinter bij de ander maakt je soms onuitstaanbaar. Ik ben dan zelf onuitstaanbaar. Omdat ik uitstekend kan foeteren op een wegpiraat, maar niet de ruimte heb in hart en hoofd om lief te hebben – niet per se die ander, maar alles en iedereen. Dat ik niet de rust heb in mijn ziel om het te laten passeren en mijn eigen onrust projecteer op die ander die zich meent van alles te kunnen veroorloven terwijl ik me zit in te houden. De balk in mijn oog is de blindheid ten opzichte van de echte vraag aan mijzelf: hoe heb ik lief. Rucksichtlos en onvoorwaardelijk, zoals God dat zelf doet. Wie liefheeft, kan een hoop shit van de ander hebben. Wie liefheeft kan ook op de goede momenten iets zeggen. Wie liefheeft, hoeft zichzelf niet beter te voelen door andere mensen op hun stommiteiten te wijzen. De balk en de splinter zijn geen algemene beelden. Ze zijn pittig concreet en een mooie uitnodiging. Die van goddelijke liefde – waarin rust te vinden is en driedimensionaal zicht in plaats van dat platte, een-ogige perspectief. Het is beschikbaar voor degenen die zoeken en verlangen, dat is de belofte.

Tot zover vanochtend. Een hele goede vrijdag gewenst en een heel goed weekend. Maandag weer een nieuwe PopUpGedachte. Voor nu: vrede gewenst, en alle goeds.

 (klik hier voor de bijbelteksten van de dag)