Partijdig
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Partijdig – PopUpGedachte vrijdag 9 juni 2023
Democratie is partijdig, monotheïsme is partijdig en we zouden allemaal partijdig moeten zijn. Tenminste, dat denk ik bij de lezing van de tekst van vanochtend. Niet uit medelijden, maar op basis van het recht. Democratie is partijdig, niet omdat het de wil van de grootste groep volgt – dat zou tirannie van de meerderheid zijn, zoals dat dan heet – in plaats van democratie. In een democratie krijgt de partij of de groepen met de meeste mensen de taak om de minderheden te beschermen en hun belangen te borgen, een rechtsstaat te eerbiedigen – oftewel, partijdig te zijn voor degenen die mogelijk niet op je gestemd hebben. Wordt er op je gestemd door goeddeels huizenbezitters, dan heb je niet de vrijbrief om enkel voor huizenbezitters te regeren – al ben je door hen gekozen. Met dat je verkozen bent, wordt het je taak om zorg te dragen voor de niet-huizenbezitters. Anders, dus, tirannie. En dat vinden we gelukkig tot dusver veelal geen goed idee.
Monetheïsme is partijdig. Ik noem het even expres zo, omdat die partijdigheid zich niet beperkt tot één van de monotheïstische godsdiensten. Jodendom, Christendom, Islam – de Abrahamitische godsdiensten hebben allemaal vreemdeling Abraham als aartsvader – en teksten waar voortdurend wordt gehamerd op zorg voor de vreemdeling, de wees en de weduwe. Heilige gastvrijheid voor hen waar je hoogstwaarschijnlijk niets aan hebt, in economische zin. Er is geen logica, dan de logica van het hart voor degenen die minder geluk hebben gehad dan jij. En dat zit diep in ons ingebakken. Als kinderen slachtoffer worden, zijn we soms opeens volledig over de zeik. Want kinderen kunnen er niets aan doen. Dat is geen economisch argument, over de toekomst en dat we kinderen nodig hebben. Het komt voort uit die partijdigheid. Het beeld van Alan Kurdi op het strand van Lesbos, verscheurde de harten van velen. Wrang voor sommigen, want waarom was zijn dood zoveel belangrijker dan de dood van die vele anderen. En toch, er werd een snaar geraakt, een besef geopend, een verantwoordelijkheidsgevoel aangesproken. De meerderheid kon niet meer wegkijken van deze noodzakelijke taak voor deze minderheid.
Dit staat er in de lezing van de dag:
“De Eeuwige doet altijd zijn woord gestand,
recht doet Hij aan de verdrukten.
Brood geeft Hij aan de hongerigen,
De gevangenen bevrijdt Hij.
De ogen van de blinden opent de Heer,
gebrokenen richt Hij weer op.
De Heer bemint de rechtvaardigen,
de Heer beschermt de vreemdelingen.
Een dichter die precies de partijdigheid van de Eeuwige in kaart brengt. Niemand stelt de vraag of de hongerige misschien het zelf verbruid heeft, of de gevangene misschien veel te veel op de kerfstok heeft, of de blinde niet domweg pech heeft en de gebrokene iets beter voor zichzelf had moeten zorgen. Het begint met zorg, ook voor de gevangene – of het nu een familie is aan de grenzen van Europa die wordt opgesloten omdat ze asiel willen aanvragen (het nieuwe europese beleid sinds gisteren, zo hopen de gezamenlijke EU ministers) of iemand met zware vergrijpen op de kerfstok. Bevrijding is voor ons allemaal nodig. Ook ik, in mijn gevangenis. En verlichting. En ruimte om te ademen, te erkennen, opnieuw te beginnen.
We worden uitgedaagd tot partijdigheid, niet uit medelijden maar vanwege het recht van de Eeuwige – dat vraagt om verder te kijken dan de buitenkant van de ander, om te voelen in plaats van te rekenen en te identificeren met het ongeluk van de ander, omdat diens geluk het jouwe is.
Tot zover vandaag. Een hele goede vrijdag gewenst – Maandag begint de crowdfunding voor nieuwe projecten en doorgaande initiatieven zoals de PopUpGedachte, spannende weken altijd! Neem alvast een kijkje op https://whydonate.com/nl/fundraising/rikko2023 – voor nu: vrede gewenst, en alle goeds.
