Bestaat er gerechtigheid?
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Bestaat er gerechtigheid? – PopUpGedachte woensdag 8 maart 2023
Bestaat er gerechtigheid? Of moeten we die hoop maar loslaten. Het is namelijk zo pijnlijk als je hoop elke keer weer de grond in wordt geboord. Is gerechtigheid iets waar je op mag rekenen of heb je gewoon mazzel als de wereld en het leven even klopt. Het klinkt misschien een beetje cynisch. de vraag stellen geeft al een beetje weg waar ‘m de kneep zit vandaag.
Amjid sprak ik gisteren. Een moslim die zich met hart en ziel inzet voor verbinding in Engeland. Een nationale bekendheid, onvermoeibaar en uiterst creatief werkend aan vrede. Er moest hem even iets van het hart aan het begin van ons gesprek. Zojuist had Engeland bekend gemaakt dat mensen die het Kanaal overstaken per bootje niet meer moesten rekenen op een asielprocedure. Giftig noemde hij dergelijke uitspraken. Het met voeten treden van de wet, direct voeding geven aan racistische vreemdelingenhaat die al welig tiert. Hij zal morgen op straat het direct te horen krijgen.
En Rutte, die mensenreddende organisaties op zee beschuldigt van het meehelpen van mensensmokkelaars? Hij moest zijn woorden terugnemen omdat het van geen kanten hard te maken is, maar het giftige werk is natuurlijk al gedaan. Vandaag zit hij met de Italiaanse premier dit verhaal verder uit te werken.
Het zijn politieke voorbeelden en misschien wat ver weg voor sommigen. Maar het principe is diep frustrerend. Mensen die zich vol voor het goede inzetten worden geïdentificeerd met het kwaad. Terwijl ze alles geven voor het maatschappelijk belang, worden ze door de hoeders van het maatschappelijk belang – tenminste in naam en functie – pootje gelicht. En dat steekt. Ik moet eraan denken omdat Jeremia, één van de grote profeten uit de eerste boeken van de Bijbel hier vandaag over klaagt. Zijn volksgenoten staan hem naar het leven om wat hij zegt en hij richt zich tot zijn opdrachtgever:
“Mag goed met kwaad worden vergolden? Een kuil hebben ze voor mij gegraven – en dat terwijl ik voor u stond om voor hen te pleiten, om uw toorn van hen af te wenden.”
Mag goed met kwaad worden vergolden. Het is niet moeilijk om in je eigen leven aan te wijzen waar je gefrustreerd wordt in het zoeken van het goede – door omstandigheden, door anderen, door toeval, door directe tegenwerking. En daar sta je dan met je goede gedrag. Misschien geloof in je in een God en kun je daar je beklag doen. Misschien moeten je vrienden of familie je frustratie helpen dragen. En de vraag rijst of er gerechtigheid veronderstelt mag worden. Of dat het domweg te pijnlijk is om er op te hopen.
In de traditie van christendom is gerechtigheid een marge-verschijnsel. Het is een roep, een verlangen, een aanklacht. Machthebbers worden aangesproken, maar er is geen stok achter de deur. Mensen worden ertoe opgeroepen, maar als ze het niet doen, wat dan? Natuurlijk kan er gedreigd worden met hel en verdoemenis, maar wie gelooft daar nog in? Wie kan hard maken dat ongeluk of onheil het gevolg is van onrecht. Of misschien nog specifieker: wie hecht nog waarde aan de cijfers die uitwijzen dat onrecht onheil brengt. Er zijn argumenten en cijfers te over die bewijzen dat een harde aanpak van migratie, zoals dat nu in Europa gaat, niet werkt. Maar wie hecht er waarde aan, zolang er stemmen te winnen zijn.
Gerechtigheid komt met lege handen. Gerechtigheid is de wereld dankbaar als er rechters nog op staan om de meest onrechtvaardige wetten af te keuren. Gerechtigheid is de hemel dankbaar als goede mensen het goed gaat. Want dat motiveert. Maar in de geschiedenis is het goede een randverschijnsel. Een jezus aan de rand van de Joodse samenleving, een monnik die opkomt voor kwetsbaren, soms vindt als bij toeval een margestem gehoor – neem Martin Luther King. Maar niets garandeert het. En toch is het zaak dat er mensen de stem van gerechtigheid blijven horen en voelen, zodat het overleeft – in welke tijd dan ook.
Tot zover vandaag. Een hele goede woensdag gewenst – en temidden van alles: vrede, en alle goeds. 4
