In mijn recht staan

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Tekst onder afbeelding

In mijn recht staan – PopUpGedachte dinsdag 6 september 2022

Het is een rustig straatje in centrum Amsterdam waar we wonen, maar natuurlijk is het af en toe wat rumoerig. Eergisteren maakte iemand het wel opeens erg bont. Luid stond hij te schreeuwen tegen iemand anders, een vrouwenstem verzette zich. Begon toen te huilen en voor ik wist stond ik naast mijn bed uit het open raam te schreeuwen, want ik had mijn lenzen dan weliswaar niet in maar onmiskenbaar was hier een man een vrouw aan het slaan. Ik schreeuwde dat die op moest houden, hij verweerde zich nog door in het Engels terug te schreeuwen dat het zíjn vriendin was. Woedend riep ik dat ik de politie ging bellen als hij er nu niet mee ophield. Al ruziemakend liep het stel verder, er werd niet meer geslagen. Duurde ook weer even voor ik de slaap kon vatten.

Gerechtvaardige woede was dat. Tenminste, zo voelde het. De situatie kon ik niet overzien, letterlijk en figuurlijk maar dat er hier iets grondig mis was en iemand bescherming nodig had, was duidelijk. Het zit me dan dwars dat je niet meer kon doen. Hoe zou dit verder gaan achter gesloten deuren? Maar ik kon daar niets meer mee. Ik was zelfs nog naar buiten gelopen uiteindelijk, maar niemand meer te vinden.

Gerechtvaardigde woede kan ons hele wezen overnemen. Woede uberhaupt, en onrecht. In dit geval leek de boel een uitgemaakte zaak, maar de situaties liggen vaak heel wat diffuser. Iemand heeft iemand beledigd, iets aangedaan, slecht behandeld, beledigd, achter de rug om over iemand gesproken, niet erkenning gegeven, al die thema’s. En we drijven zomaar uit elkaar. In een brief van Paulus aan een gemeente in het vroegere Korinthe, blijkt de situatie nog heel wat verhitter. Daar slepen mensen uit hetzelfde kerkje elkaar voor de rechter. Daar vindt Paulus iets van. Hij zegt:

“Er is onder u toch wel een verstandig man, die tussen broeders uitspraak kan doen? In plaats daarvan procedeert de ene broeder tegen de andere, en dat nog wel ten overstaan van ongelovigen. Dat gij tegen elkaar processen voert is al treurig genoeg. Waarom lijdt gij niet liever onrecht? Waarom laat gij u niet benadelen?”

Nogal wiedes, Paulus. Als ik over me laat lopen, dan ben ik straks de voetveeg van iedereen. Ja, toch? En waarom zou je de vuile was niet buiten mogen hangen voor de wereldlijke rechter? Als er gedoe is, dan is dat maar zo.

Ik ken de context niet, maar het zinnetje: ‘waarom lijdt u niet liever onrecht, waarom laat u zich niet benadelen?’ bleef bij me hangen. En ik dacht: nogal een kwetsbaar zinnetje Paulus. Zomaar een zinnetje dat voor de kwetsbaren in de gemeenschap een reden is om toch maar over zich te laten lopen. Het is toch zomaar zo dat degenen die zich éigenlijk eens in zouden moeten houden, voordat ze opkomen voor hun eigen recht, over zo’n zinnetje heenstappen. Terwijl degenen die zich al laten benadelen door zo’n zinnetje nog subassertiever worden. Wat wil je Paulus? Wat is het idee?

Allereerst, ten faveure van Paulus, is ‘een verstandig mens’ in de gemeenschap zoeken natuurlijk een prima idee. Bij gedoe, hou het klein. Anders zit straks iedereen publiek in de loopgraven en kun je vanwege je eigen eer al geen bakzeil meer halen omdat iedereen meekijkt. Dat is één. Maar die andere: waarom lijdt u niet liever onrecht, waarom laat u zich niet benadelen? Het is een nogal kwetsbaar en makkelijk te misbruiken zinnetje, maar als je kijkt naar de weg van de Man van Nazareth, van Jezus zelf, dan is dat inderdaad waar hij voor kiest. Hij neemt enerzijds geen blad voor de mond tegenover de religieuze leiders, maar als zij hem vervolgens willen grijpen dan kiest hij er voor om zich eerst een poos buiten de gevarenzone te houden, in de marge, ver van Jeruzalem. En zich vervolgens over te geven. Het zij zo.

Als de in mijn ogen gerechtvaardigde woede gaat over hoe ik zelf behandeld wordt, kan ik dan een zachte plek vinden in mijzelf. Niet om onrecht te laten bestaan, maar wel dit: dat eerherstel niet per se nodig is. Dat ik niet ten opzichte van anderen mijn gelijk meer hoef te halen. Recht moet gedaan, om zichzelf. Maar ik weet mij ten diepste veilig, bij een God die het wel weet. Die rust, ik denk dat Paulus zijn mensen daar wil brengen. En dat is niet eenvoudig, toen niet – en nu ook zeker niet. Het zou wel helpen in gepolariseerde tijden.

Tot zover vanochtend. Een hele goede dinsdag gewenst en vrede, en alle goeds.

 (klik hier voor de bijbelteksten van de dag)