De edele kunst van het luisteren
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Goedemorgen. Tof dat je luistert naar de PopUpGedachte. Ik ben Rikko en ik schrijf in de vroege ochtend overwegingen om de dag mee te beginnen. En na het schrijven, deel ik ze weer met jou om jouw dag mee te beginnen. Of te vervolgen. Of te eindigen. Vandaag met de titel
De edele kunst van het luisteren
Het verhaal van de ander gaat verder, maar ik weet het allang. Ik zal dan ook als de ander uitgesproken is, mijn oordeel vellen. Ik zal mijn visie op de gebeurtenissen geven, en de ander laten weten hoe ik erover denk. Als die ander nou maar eens uitgesproken zal zijn, want ik weet allang hoe het zit, daarvoor heb ik geen uitweidingen nodig. En dat zal ik eerlijk zeggen ook, dat is het minste wat je van me kunt verwachten.
De edele kunst van het luisteren wordt nogal eens gehinderd door de hoeveelheid kennis die we menen te bezitten.
Afgelopen week was er een christelijk bandje dat het niet zag zitten om te komen optreden. Ze cancelden hun show omdat de dominee van de kerk die het concert had georganiseerd homo is en hij zou er zijn om met de aanwezigen te bidden. Nogal wiedes, dat is zijn taak. En het was ook niet dat hij net uit de kast kwam, deze dominee komt regelmatig in het nieuws om zijn werk. En hij werd in Amsterdam notabene getreiterd door hangjongeren vanwege zijn homoseksualiteit. Nu is het bandje, met een aardige fanbase in een deel van christelijk nederland, gebroederlijk naast de treiteraars gaan staan om op ogenschijnlijk keurige wijze deze dominee net zo kneiterhard te cancellen.
Waarom? Wat gaat hier mis? En is het niet een beetje makkelijk om zo’n bandje te kruisigen voor hun conservatieve zonden? Er is iets aan de hand met de keuze van dat bandje en de commentaren die je er her en der over leest. En mijns inziens heeft dat zomaar te maken met luisteren. En het lef om te geloven. Paulus zegt vandaag dit in een brief aan een kerkje in Galatië, een streek in het huidige Turkije. Hij zegt dit:
“Domme Galaten, wie heeft jullie behekst? Jezus Christus was u toch openlijk en duidelijk verkondigd als gekruisigd! Dit wil ik alleen maar van u horen: hebt ge de Geest ontvangen door de wet te volbrengen of door gelovig te luisteren?”
Paulus maakt hier een dijk van een tegenstelling tussen wetsregels en luisteren. En illustreert dat door te verwijzen naar de gekruisigde. Wat me vandaag op de gedachte brengt, dat de wet blijkbaar kruisigen op de naam heeft staan. Kruisigen van kwetsbare mensen, die niet volgens de regels opereren en de bestaande status quo, de heersende norm en de bestaande macht doen wankelen. De heersende norm in Nederland is ook anno nu, zeker in wat conservatiever christelijk Nederland, hetero. De uitgestoken hand is die van een getreiterde man die best wil samenwerken met een bandje die er voor hem persoonlijk ingewikkelde ideeën op na houdt. Maar de band kan zich er niet mee vertonen, het bedriegt blijkbaar hun positie, zijn aanwezigheid is gevaarlijk dus cancellen ze de show. Het mag niet. Dat is de grond onder alles. We kennen de regels, er ligt een wet.
Luisteren betekent hier niet: luisteren naar de regels. Het gaat niet over domme gehoorzaamheid. Ook geen domme gehoorzaamheid aan God. Domme gehoorzaamheid aan God kruisigt de man van Nazareth. Men was absoluut overtuigd van het doen van het goede bij diens executie. De godslasteraar, revolutionair, opruier, landverrader en wetsbreker werd uit het midden van het volk verwijderd. Keurig. Pijnlijk, maar keurig.
Maar luisteren is stil staan. Het horen van de pijn van de ander. Je eigen aandeel zien. Je afvragen waarom het je zo raakt. En steeds weer opnieuw de vraag stellen of de regel wel klopt. Jezus van Nazareth gooit geen regels en wetten overboord. Maar hij houdt ze ook niet zomaar. Hij weegt en luistert naar de ziel van de wet en houdt ze dan op een manier die voor de omstanders voelt als het breken van de wet. Elke regel heeft een ziel, elke wet een bedoeling. En de vrijheid nemen om te luisteren betekent dat je de vrijheid neemt om wat je denkt dat klopt en hoe je het altijd hebt geleerd in vraag te stellen. Want we worden niet gered door het goed te doen. We worden gered door te geloven in het Goede, dat als een levende aanwezigheid in ons huist en om ons heen waart. Een Geest, de geest van de rabbi, die bestaande zekerheden binnenstebuiten keert in opdracht van de grote wet van de liefde – die voor de Maker van de wereld en voor de Naaste.
Misschien is het voor ons of mij makkelijk om het te illustreren aan de hand van het genoemde bandje. Toch ligt de vraag mij voor – waar ik liever de regel volg dan luister. Wanneer mij de moed ontbreekt om vaststaande structuren te bevragen op hoop van zegen. Geloof is moed. En vertrouwen op nieuw gegeven inzicht.
Tot zover de PopUpGedachte van vandaag. Een hele goede donderdag gewenst. En vrede, en alle goeds.
(klik hier voor de bijbelteksten van de dag)
