Wat je met je hart doet
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Wat je met je hart doet – PopUpGedachte dinsdag 6 juni 2023
Het is alweer jaren geleden. Een politicus van een christelijke partij stelt zich vierkant achter bombardementen ergens in het Midden Oosten. Hij beroept zich op de theoloog Bonhoeffer, die ook in zijn tijd meende dat een geweldsdaad – namelijk een aanslag op Hitler – het goede was om te doen. Hij werkte actief mee aan de aanslag, die overigens mislukte. Wat in zichzelf natuurlijk al een dilemma oplevert, een beetje afhankelijk van je geloofsovertuigingen. Was het toeval dat die mislukte, was het toch niet gezegend? Was het wel gezegend, maar kan de Eeuwige ook niet alles? In dit geval was de poging tot aanslag een argument voor deze politicus om de bombardementen te zegenen. Het was een aantal jaar na 9/11, ik was vooral geraakt door de godsdienst-oorlog achtige retoriek van die tijd. Het kwaad moest uitgeroeid, wij tegen zij. Terroristen die zeiden dat het Westen tegen de Islam was en hen wilde vernietigen en het Westen die niet heel veel moeite leek te doen om dat beeld te bestrijden. Moeilijke tijden. Ik vroeg aan de politicus, met zijn beroep op Bonhoeffer, of hij ook dan met Bonhoeffer meeging in de kwalificatie van diens voorgenomen daad. Bonhoeffer zelf meende dat hij, zogezegd, een zonde aan het begaan was. Een noodzakelijk weliswaar, maar toch. Deze politicus beaamde dat. Hij zei ruiterlijk dat het nooit een goddelijke bedoeling kan zijn om met bommen te gooien. Wat ik sympathiek vond – en wat hem best op wat interne kritiek is komen te staan.
Belangrijkste is dat de tegenstelling wegviel tussen onze standpunten terwijl we over de uitvoering misschien van mening verschilden. We kwalificeerden de actie allebei op ongeveer dezelfde manier, alleen viel de weegschaal bij hem – in zijn enorme verantwoordelijkheid – anders uit dan bij mij. We konden wel samen door dezelfde deur. Het was voor mij een eye-opener over keuzes, uitkomsten, principes. Niet wat je doet, maar met welk hart je het doet. Degene die vliegt kán door één deur met degene die principieel weigert te vliegen. Het gaat erom hoe je vliegt. Met welk hart, met welke overweging en eventueel welke pijn. Moet je dan huilend om het kapotgaan van de wereld de tijd in je vliegtuigstoel doorbrengen, om maar te tonen waar je hart zit? Je hoeft het niet te bewijzen, je weet het pas als je het vraagt. Een belangrijke overweging in deze tijd waarin we elkaar nogal eens menen op te moeten hangen aan de daden. Aan consequent gedrag, zeker als iemand idealen durft te uiten. Maar consequent, dat zijn alleen computers – en zelfs zij niet echt. Tenminste, de mijne wil lang niet altijd. Mensen hebben overwegingen, doen het ene, denken het andere, willen veranderen maar kunnen het nog niet, wegen af, zijn inconsequent – dat hoort bij ons.
Vandaag proberen een aantal religieuze leiders de rabbi van Nazareth klem te zetten. Er staat: In die tijd stuurden de hogepriesters, de schriftgeleerden en de oudsten enkele Farizeeën en Herodianen op Hem af om Hem vast te zetten. Deze kwamen bij Hem met de vraag: 'Meester, wij weten dat Gij oprecht zijt en U aan niemand stoort, want Gij ziet de mensen niet naar de ogen, maar leert de weg van God in oprechtheid. Is het geoorloofd belasting te betalen aan de keizer of niet? Zullen we betalen of niet betalen.'
Knap hoe je een onoprechte vraag, bedoeld om iemand vast te zetten, begint met een compliment van diens oprechtheid. De vraag is natuurlijk of je de bezetter mag steunen. Een rechtgeaarde, godvrezende, eigenzinnige rabbi kan natuurlijk geen Realpolitik bedrijven. Maar oproepen om het niet te betalen is staatsgevaarlijk. Dus hoe dan ook, deze vraag moet hem klemzetten. Op gedragsniveau. Het eenvoudige en briljante antwoord is: ‘'Waarom probeert ge Mij te vangen? Geeft Mij een denarie, dan zal Ik eens zien.' Hij laat zien dat de kop van de keizer op de munt staat en zegt: geef aan de keizer wat van de keizer is en geef aan God wat van God is.
Op je hart staat een imprint, op je ziel, in je DNA. Een patroon van een verbondenheid met heel de wereld, een goddelijke regelmaat – die je uitnodigt en soms smeekt; niet om het goed te doen, laat staan perfect. Maar om je te laten raken door de ander, met dezelfde imprint, door de kwetsbare, door dat wat lijdt. En daar je daden steeds meer op af te stemmen. Dag voor dag, lerend. Als het hart maar zacht is – en durft verbonden te zijn.
Tot zover vandaag. Een hele goede dinsdag gewenst. Morgen weer een nieuwe PopUpGedachte. Abonneren op deze popupgedachte kan via www.popupgedachte.nl – via whatsapp meldingen, een podcast kanaal of wat dan ook. Voor vandaag: vrede gewenst – en alle goeds.
