Waar is de vrede?
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Waar is de vrede? – PopUpGedachte vrijdag 4 november 2022
Vannacht zaten 4,5 miljoen Oekraïners zonder stroom. Tien procent van de bevolking. ‘Dit is niet de tijd voor fel verlichte etalages en reclameborden’ heeft de Oekraïense president Zelensky gezegd. Nee, dit is niet de tijd. Het is een tijd van angst voor wat komen gaat, voor de moed der wanhoop, voor vrees voor een winter zonder genade.
De Bijbelse teksten staan vol van vragen om vrede, van het verschijnen van vrede, van gebed en antwoord op gebed, van wanhoop en hoop. Maar wat moet je ermee als het zo uitzichtloos lijkt. En dat gaat natuurlijk niet alleen over Oekraïne, ook al is die situatie zo zichtbaar uitzichtloos, zo ongelofelijk ontwrichtend voor zoveel mensen, met een zo kwaadaardig kwaad dat in de geschiedenis bewezen heeft enorme offers te willen brengen voor de ambitie. Geen prijs te hoog, lijkt het, voor de winst.
Het gaat ook over de kantelpunten in ons klimaat. Ze komen rap dichterbij en we hebben het nog maar over tientallen jaren. Goed, dat is niet vandaag of morgen maar het is desalniettemin in alle redelijkheid bezien, vrij onomkeerbaar. En wie toevallig de documentaire gezien heeft van de BBC over het grensgeweld aan de grens van Spanje, waar een bestorming van de grens door vluchtelingen zo’n beetje werd geregisseerd door de autoriteiten. Waarna de mensen die probeerden over het hek te klimmen in het nauw werden gedreven en afgeranseld en deels gedood. De Marokkaanse autoriteiten die dit op hun geweten hebben, kregen niet lang daarna 500 miljoen euro om de buitengrenzen van Europa de komende vijf jaar te bewaken.
Het is een beetje vroeg dit op de nuchtere maag, maar ik kan niet anders als ik de teksten van vanochtend lees. Ze zijn waarschijnlijk gekozen omdat het de katholieke feestdag is voor Willibrord, de brenger van het christendom in de Lage Landen – maar vrede? Waar dan?
Hoe liefelijk op de bergen de voeten van de vreugdebode, die vrede meldt,
goed nieuws verkondigt, die heil komt melden, die zegt tot Sion: Uw God regeert! Hoort !
Uw torenwachters verheffen hun stem, zij jubelen tegelijk, want zij zien,
oog in oog de terugkeer van de Heer naar Sion. Barst los in jubel, allen samen,
puinen van Jeruzalem, want de Heer heeft zijn volk getroost; Hij heeft Jeruzalem verlost.
En met alle frustratie, verdriet of angst over de pijn van deze wereld, heb ik zin om zo’n tekst maar links te laten liggen. Want wat moet je met zo’n juichtekst. En toch, als ik mezelf dan er nog eens terug bij de haren bijsleep en me afvraag hoe die terugker van de Heer naar Sion eruit zag, dan realiseer ik me dat het eruit zag als de Man van Smarten, de wonderdoener en genezer in de marges van de wereld, in een klein land aan de Middellandse Zee, waar de heersende religieuze elite geen goed woord over had voor die zogenaamde terugkerende ‘Heer’ en het land werd geregeerd door een vreemde mogendheid. Barst uit in jubel – niet omdat alles opeens van een leien dakje gaat en er een sprookjeswereld met suikerspinnen en hemel op aarde is uitgebroken – jubel omdat er onuitroeibare schoonheid bloeit in de puinhopen van de wereld. Dat de dood en de ideeën van dood (wanhoop, angst, cynisme) niet het laatste woord hebben, dat er leven is, en leven zal blijven. En liefde, en schoonheid – het is niet te doen om dat uit te roeien, omdat het hardnekkiger is dan onkruid, omdat het bloeit waar men denkt dat het nu wel klaar is met het goede, het ware en het schone. De vreugdebode komt niet met een gouden koets de kern van de macht binnenrijden, de vreugdebode meldt dat er rozen groeien in het kapotgeschoten beton, dat er mensen zich verzetten tegen de hardheid van gesloten en gewelddadige grenzen. Het lijkt te weinig maar dat is precies wat de dood ons wil doen denken; dat het geen zin meer heeft. Die macht is gebroken, ook al is ze niet machteloos. Dat zie ik in de Man van Nazareth, en dat herken ik in al die momenten van vreugde en vrede temidden van al het nieuws. En met dat in mijn ziel kan ik het herkennen in alle momenten van vrede en goedheid om me heen en in de wereld.
Tot zover vanochtend. Een hele goede vrijdag gewenst – en in en door alles: vrede gewenst, en alle goeds.
