Het belang van willekeur
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Het belang van willekeur – PopUpGedachte maandag 3 april 2023
Het is alweer bijna Pasen. Overal botten bomen uit. Frisgroen langs de takken van die winterse stammen. Het voorjaar zit in de lucht en tussen de regen door, ruik je de lente. Nieuw leven, nieuw licht, nieuwe energie. Ook dat hoort bij Pasen.
Maar wat ga ik ermee doen, hè? Wat vraagt terecht mijn aandacht en wat mag wel even wachten. Aan wie en aan wat mag ik tijd, liefde, aandacht, geld en inzet geven en wat heeft het eigenlijk niet zo nodig? En als ik het aan het ene geef, dan kan ik het niet aan de ander geven. En ellende is er genoeg, dat is het probleem niet. Enveloppen van hulporganisaties te over, zaken om je over op te winden en om de barricades voor op te gaan, eveneens. En dan heb jen nog vrienden, familie, je werk of je studie. Hoe doe je dat goed? Evenredig? Gebalanceerd?
Het is denk ik de vraag of die balans wel kan. Voor mij was het behulpzaam om de willekeur te erkennen. Afgelopen zaterdag vroeg iemand het weer tijdens een lezing; dat het heel tof is om je in te zetten voor vluchtelingen dichtbij en ver weg, maar wat zeg je dan tegen die mensen die al acht jaar zitten te wachten op een huis en die zeggen: wat doe je voor ons dan?
En daar is geen gemakkelijk antwoord op te geven, maar in gesprek met de zaal, kwamen we al snel op de willekeur die je ook ruiterlijk kunt erkennen. ‘Ik ben hierdoor geraakt, ergens onder mijn middenrif, fysiek, emotioneel en nu kan ik niet anders.’ Niet omdat het ene onrecht belangrijker is dan het andere of omdat onderzoek uitwijst dat mensen hier hun aandacht aan moeten geven of omdat het ethisch hoogstaander is – maar gewoon omdat het is. Als mijn tante van de trap valt, laat ik ook alles los en ga kijken of ik kan helpen. Het is familie. En ook dat is willekeur. Maar het is wel echt en ook nog terecht. Soms worden mensen familie – ook al kruipt er dan geen bloed waar het niet gaan kan. En vervolgens is de vraag aan de vragensteller zonder huis, wat die wil – of je kunt helpen. En hoe. Maar dat is vers twee.
Vandaag een willekeurige scene over die willekeur met de rabbi uit Nazareth. Dit staat er:
“Maria nu nam een pond nardusbalsem, echte en heel kostbare, zalfde daarmee Jezus' voeten en droogde ze met haar haren af. Het huis hing vol balsemgeur. Daarop zei Judas Iskariot, een van zijn leerlingen, dezelfde die Hem zou uitleveren: 'Waarom is die balsem niet voor driehonderd denaries verkocht en het geld aan de armen gegeven?' Hij zei dat, niet omdat hij bezorgd was voor armen, maar omdat hij een dief was en uit de beurs die hij bewaarde, wegnam wat erin kwam.
Judas rekent. En steelt, zegt de briefschrijver. Maar hij rekent ook. Hij vind de willekeur van die Maria maar overdadig. Terwijl deze Maria de zus is van Lazarus, die beroemde, die in een verhaal eerder uit de dood is opgewekt. Ik snap haar wel. Daar weegt geen geld tegenop. Maar er is natuurlijk altijd ander leed, dat erger is, of belangrijker, of meer aandacht verdient. Maar ja, het moment werkt niet met berekeningen. En liefde ook niet echt.
En de rabbi grijpt het aan om alvast vooruit te blikken op zijn eigen sterven: 'Laat haar begaan. Zij heeft dit gebruik onderhouden, vooruitlopend op de dag van mijn begrafenis. Want de armen houdt gij altijd bij u. Mij echter niet altijd.'
Er zullen altijd mensen en situaties blijven die onze aandacht opeisen, en terecht. Belangrijke zaken om je voor in te zetten. Maar dat zegt niet dat je niet met hart en ziel geraakt kunt zijn door iets of iemand in het moment. Neem die ruimte, laat je raken, als het familie is en ook alsof het familie is.
Onze systemen die zijn ingericht om rechtvaardigheid te bregen, van toeslagen tot hulp, schieten te kort en maken soms op een ellendige manier slachtoffers. Het antwoord op falende systemen is niet allereerst betere systemen: het antwoord is allereerst familie, dat mensen zich om mensen bekommeren, met de willekeur die bij liefde en aandacht hoort. Er is genoeg. Laat ons delen en leven en liefhebben.
Tot zover vandaag. Een hele goede maandag gewenst in deze Stille Week. Morgen weer een nieuwe popupgedachte – en voor nu: vrede gewenst, en alle goeds.
