Kan ik de waarheid zeggen?
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
beeld: Joanne Zwart 29/8
Kan ik de waarheid zeggen? – PopUpGedachte maandag 29 augustus 2022
Dé waarheid, een onbereikbaar fenomeen. Dat is na vakantie en festivalorganisatie echt niet veranderd. Ik ben weer terug, met liefde en plezier. De vroege ochtend is nog even stil als altijd. De lucht kleurt langzaam van zwart naar blauw terwijl ik denk, bid, schrijf, zwijg, zoek en spreek. En dé waarheid, die blijft onveranderd onbereikbaar. Wel vangen we er glimpen van en dan met name waar het niet klopt. Dat er iets hartverscheurend misgaat bij Ter Apel, dat daar kwade mechanismen hun werk doen, dat is waar. In het gezicht van onrecht, wordt een glimp van de waarheid voelbaar. Onomstotelijke waarheid. Pijnlijke waarheid. Die gezegd moet blijven worden.
De één schreeuwt de waarheid. Over klimaat, over Ter Apel, over een zorgtoeslagenaffaire of over de kwaadaardige werking van vrij kapitalisme – noem het maar op. De ander fluistert en een derde maakt er cynische grappen over. Toch kunnen en willen we veelal niet zonder. Misschien niet altijd en overal, maar we horen graag dat ons ‘de waarheid’ wordt gezegd. Zo’n glimp, zo’n moment, liefst in liefde maar het mag ook in een grap of een knal in je gezicht. Het is van een bepaalde volwassenheid als we kunnen zeggen: aangenaam was het niet, maar het was wel waar.
Vroeger leerde ik dat de wereld de waarheid graag in ongerechtigheid ten onder houdt. Ik zag dan de waarheid als een naar adem happend beestje dat met kop en schouders door onder water werd geduwd door pesterige tieners, tot ze het opgaf. Maar zo ligt het niet. Niet altijd. Niet overal. En er is zeker geen duidelijk verschil te merken tussen de ene die gelovige genoemd werd en de ander die niet gelovig genoemd wordt. We merken het met waarheden over klimaat, de scheidslijn van het willen weten en niet willen-weten loopt dwars door groepen en families. Cabaretiers krijgen goud geld om ons even ‘de waarheid’ te zeggen. Natuurlijk drinken we daarna een wit wijntje en zeggen dat hij of zij het toch maar leuk heeft gedaan – en toch: het publiek wordt de oren gewassen en wil dat graag. We hebben het op de één of andere manier nodig.
Vandaag staat er in het boek Marcus dit te lezen: ‘Johannes had immers tot Herodes gezegd: 'Het is u niet geoorloofd de vrouw van uw broer te hebben.' Herodias was daarom op hem gebeten en wilde hem doden, maar zij kreeg geen kans, want Herodes had ontzag voor Johannes. Hij wist dat hij een rechtschapen en heilig man was, en nam hem in bescherming. Telkens wanneer hij hem gehoord had, verkeerde hij in tweestrijd; maar toch luisterde hij graag naar hem.’
Herodes heeft Herodias, de vrouw van zijn broer, zich toegeëigend. Herodias vindt de positie aan het hof wel prettig. Herodes laat zich echter ondanks alles graag met de waarheid om de oren slaan. Er klopt iets niet in wat hij doet en Johannes heeft het lef het hem te zeggen. Hij luisterde graag naar hem, tweestrijd en al. Gek toch? Mooi ook. Hoopvol denk ik dan. Een heel klein beetje hoopvol maar toch. Als de Herodessen van deze wereld al toch graag de waarheid worden gezegd, omdat de tweestrijd in zichzelf hen het gevoel geven dat ze leven misschien, dat de hang naar het goede ook in Herodes niet helemaal is gedoofd dan is dat hoopvol. Kort hierna is het wel gedaan met Johannes, Herodias laat hem listig onthoofden. Tragisch en frustrerend en toch.
De glimpen van de waarheid, die met name naar boven komen in het aangezicht van blatant onrecht. Ze moeten verteld en gehoord, daar vragen ze om. Zelfs de daders willen het ten diepste horen. Ook als ikzelf die dader ben. Omdat het goede niet kan sterven, niet echt, niet voor altijd.
Tot zover de PopUpGedachte van vandaag. Een hele goede maandag gewenst, en vrede, en alle goeds.
