Heilzame verwarring
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Heilzame verwarring – PopUpGedachte vrijdag 29 augustus 2025
Het is over het algemeen vrij prettig om het gevoel te hebben dat je weet hoe het zit. Dat je in een debat of in je leven een vaste plek hebt gevonden, grond onder de voeten, niet langer enerzijds-anderszijds, misschien dit, misschien dat. Maar stevig staan, want vandaaruit kun je handelen. Het is meestal een prettig gevoel, een logisch verlangen. Geef me nou nog even wat info over Israel en Palestina, dan weet ik het op een gegeven moment en kan ik mijn positie bepalen. Als die bepaald is, kan ik me daar voor gaan inzetten. Rusland en Oekraïne idem dito, klimaat, wel of niet veganistisch leven, ideeën over gender of over opvoeding – en dat zijn alleen nog maar ideeën, dit zelfde verlangen gaat over levenskeuzes als welke baan, welke vriendschap, etcetera. Getwijfel maakt dat je stilvalt, dat je nu eens dit, dan weer dat. Dat het niet vooruit gaat, en het is zo lekker als het vooruit gaat.
Het verlangen naar die grond onder de voeten maakt dat we ons niet altijd even makkelijk weer in verwarring willen laten brengen. Sommige geloofsculturen bijvoorbeeld hebben een hele serie aan argumenten ontwikkeld, die er voor moeten zorgen dat ze niet opnieuw in verwarring worden gebracht. Vandaag lees ik iets over een brute koning in de tijd van Jezus van Nazareth, die letterlijk kan doen wat hij wil – zijn macht wordt niet beperkt door grondwetten en parlementen. Een alleenheerser, die op dat moment in zijn carrière de vrouw van zijn broer als vrouw heeft genomen. Johannes de Doper die vindt daar wat van én zegt daar wat van. En vast over nog wat meer dingen, dus Herodes heeft hem gevangen gezet. Zoals je dat doet met oppositie en activisten, je brengt een huisbezoek of plukt ze van de snelweg en zet ze achter de tralies. Herodes haalt echter die Johannes de Doper af en toe achter de tralies vandaan om het gesprek met hem aan te gaan en is onder de indruk. Er zijn mensen aan zijn hof die vinden dat deze Johannes hoognodig geëxecuteerd moet worden, maar, zo staat er:
Hij, Herodes wist dat Johannes een rechtschapen en heilig man was,
en nam hem in bescherming. Telkens wanneer hij hem gehoord had,
verkeerde hij in tweestrijd; maar toch luisterde hij graag naar hem.
Deze alleenheerser die zo’n beetje kan doen wat hij wil, zolang hij Ceasar of boven hem geplaatsten maar niet tegen de haren instrijkt – die verkeert in tweestrijd en vindt dat eigenlijk wel lekker. Of in elk geval; hij hoort wijsheid. Hij wordt in verwarring gebracht over zijn eigen handelen en trekt zich niet terug in zijn eigen bastion, maar haalt telkens weer deze verwarrende profeet erbij en luistert dan.
In de meeste opzichten is Herodes geen voorbeeld om na te leven, maar dit stukje is interessant. En ik weet niet of je het herkent, maar het is zo zinnig. Om in elk geval een paar mensen die niet in je bubbel zitten, een paar tegenovers, dicht in de buurt te houden. Zodat je af en toe in tweestrijd verkeert. Hoe onprettig of zelfs onnatuurlijk dat soms kan voelen. Het is een manier om te leren, om je perspectief uit te breiden, om te groeien. Je voelt aan je water dat de ander wel een punt heeft ergens, dat de eenvoud van je eigen inzicht een groot goed is, maar ook maar een deel van het geheel. Het helpt. De samenwerking met mensen uit andere culturen en religies heeft mij ongelofelijk veel gebracht. Het soms in de buurt houden van mensen die je eigen overtuigingen tegenspreken, bekritiseren, die je manier van handelen ongemakkelijk vinden – het is belangrijk. En dan niet altijd en overal, soms is het heel zinnig om de wegen te laten scheiden. Maar als je ook maar iets herkent van wat Herodes herkent; dat er wijsheid of rechtschapenheid zit in de ander waar je iets van kan leren, dan kan de tweestrijd zomaar heilzaam zijn. In het verhaal van Johannes de Doper liep het helaas niet goed af voor Johannes. Maar dit zinnetje is blijven bestaan: “Telkens wanneer hij hem gehoord had, verkeerde hij in tweestrijd, maar toch luisterde hij graag naar hem.” Veel hem, weinig zij en haar in deze tekst – maar er zit een gedachte in voor ons allemaal over heilzame tweestrijd, heilzame verwarring. Ook in tijd waarin juist veel actie, protest, opstaan voor de ander van ons wordt gevraagd. Soms ben je de tweestrijd voor de ander, soms ontvang je de tweestrijd van een ander. En hopelijk komen we zo samen verder.
Tot zover even vandaag. Een hele goede vrijdag gewenst (alvast een glimp opvangen van de vredestocht, check www.popupwerk.nl en klik de vredestocht button) – voor nu en voor vandaag: vrede gewenst, en alle goeds.
