Weten wat je te doen staat
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Weten wat je te doen staat – PopUpGedachte donderdag 28 maart 2024
Het is witte donderdag vandaag, bijna Pasen. Als ik uit het raam kijk, zie ik naast me de enorme knoppen uitlopen in de kastanjeboom. Het is een beetje een gekke kastanjeboom, want hij staat in een bak in de straat. Een bak die ondertussen veel te klein is geworden, de wortels zijn er dwars doorheen gegroeid, de straat in. De boom moeten we stevig snoeien, want hij groeit meters per jaar. En vandaag zie je hoe de bladeren tevoorschijn komen uit de enorme knoppen. De lente begint, nieuw leven, een nieuwe dag. Als Pasen ergens over gaat, dan daarover.
Witte Donderdag is het moment dat Jezus van Nazareth met zijn leerlingen Pesach viert. Het joodse Pesach dit jaar duurt nog een maandje, maar dit is dan ook een herdenking van de viering van toen. Pesach als feest van uittocht, van bevrijding, van het einde van een periode van tot slaaf gemaakt zijn. Dat is de ziel van het feest; niet langer dwangarbeid, niet langer weggeduwd in een hoekje van het land, niet langer als bedreiging worden beschouwd, niet langer moeten beulen voor een hongerloontje van de hoge heren en dames. Met daarin de opdracht: nooit meer anderen dwingen tot arbeid, niet anderen wegduwen in een hoekje van het land, niet anderen als bedreiging beschouwen, niet anderen voor een hongerloontje laten beulen want je weet hoe het was in je eigen slavernij – en als je het niet weet, kom Pesach vieren dan herinneren we je er weer even aan. Wat dat betreft zonde dat de gewone viering van Pesach van tafel verdwenen is. Een beetje identificatie met tot slaaf gemaakten en bevrijding had onze samenleving best wel goed gedaan.
Jezus van Nazareth legt er een laag bovenop. Het is geen vervanging van de Pesach maaltijd, maar een universalisering. Je kunt wel bevrijd zijn uit slavernij, en eraan terugdenken – maar dat betekent niet dat de slavernij in welke vorm dan ook uit jou bevrijd is. We zijn nog steeds verslaafd aan van alles en nog wat, toen en nu. De religieuze regels van zijn dagen waren een nieuw juk, de onderlinge kift tussen zijn leerlingen was een teken dat je nou nog niet echt een vrij mens was, en het feit dat er zovelen ziek en blind waren en er geen helper leek te zijn, toont ergens een hulpeloze samenleving.
Een volgende uittocht, dat is misschien wel het idee van vandaag. Een radicale bevrijding van welk juk dan ook. En als je dan toch voelt dat je altijd weer ergens dienaar van wordt, dat je altijd weer in de val trapt van dat iets of iemand voor jou bepaalt – of dat nu algoritmes zijn, reclames, culturele normen – wordt dan maar dienaar van de man van Nazareth, zo zegt hij, want vergeleken met dat alles is mijn ‘juk’ licht en zacht.
Dat gezegd hebbend, legt hij z’n nette kleren af – z’n bovenkleed – en in ondergoed, een dienaar-tenue, pakt hij water en een doek en gaat z’n leerlingen bij langs, één voor één om ze als een typische huisdienaar toen en daar, de voeten te wassen. En hij zegt:
Toen Hij dan hun voeten had gewassen, zijn bovenkleren had aangetrokken en weer aan tafel was gegaan, sprak Hij tot hen: 'Begrijpt gij wat Ik u gedaan heb? Gij spreekt Mij aan als Leraar en Heer, en dat doet gij terecht, want dat ben Ik. Maar als Ik, de Heer en Leraar, uw voeten heb gewassen, dan behoort ook gij elkaar de voeten te wassen. Ik heb u een voorbeeld gegeven, opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb.
Bevrijding begint niet met een poging doen om de ander te boven te komen. Financieel of in de hiërarchie. Bevrijding begint met degenen liefhebben en dienen die aan je zijn toevertrouwd. Je bovenkleed kunnen afleggen en de kniëen kunnen buigen, is zo’n teken van bevrijding. Bevrijding heeft niet zoveel te maken met dat je de dingen voor jezelf hebt, dat je eindelijk de voeten gewassen worden. Dat je eindelijk de zorg krijgt die je verdient. Eigen leven, eigen spullen. JC zegt dat bevrijding is dat je de ander kunt geven wat ‘ie niet hoeft te verdienen. De vrije keuze om in liefde de ander, de wereld, het goede te dienen.
Tot zover even vandaag. Een hele goede witte donderdag gewenst – en vrijheid, vreugde, zorg en liefde – en natuurlijk: vrede, en alle goeds.
