Voorbij de religie
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Voorbij de religie – PopUpGedachte vrijdag 24 februari 2023
Vandaag is het een jaar geleden dat er opeens overal in Oekraïne werd gevochten. Schermutselingen waren er al, al jaren. De Krim was al ingenomen. Maar vorig jaar om deze tijd was het opeens oorlog. Al een jaar lang offert Poetin mannen op om land te winnen en eer en status en wat niet al. Een jaar lang worden er woonwijken kapotgebombarbeerd. Wapens worden aangevoerd, mensen worden naar het front gestuurd en een ongelofelijke hoeveelheid mensen moest onderdak vinden elders. Het einde is niet in zicht. Een treurige jubileum.
Wat doet God in deze dagen? Als die vraag uberhaupt al gesteld moet worden? De Russisch-Orthodoxe kerk heeft wel een idee. God vecht tegen het slechte Westen. In Oekraïne hebben ze ook wel een idee. God verenigt de Europese landen tegen het Russische gevaar. In West-Europa, weten we het natuurlijk niet zo goed meer. Want God is een marge-verschijnsel waar een enkeling nog een helder idee over heeft. Een gezamenlijk gevoel ontbreekt, al is Rusland slecht – voor de meer genuanceerde: Poetin en zijn oorlogsmachinerie. En is verzet nodig, geoorloofd en goed.
Waar God is? Ze vroegen het zich ook af in Jesaja’s tijd. De grote profeet – en poëet – ver voor Christus. Men bad en offerde en vastte, maar redding en verlossing en licht aan het einde van de tunnel, ho maar. De afwezigheid van de Eeuwige was voelbaar, althans dat idee krijg je bij het lezen. Dan zegt Jesaja vandaag dat religie de Eeuwige ook niet terug gaat brengen. Dat verbinding met de oergrond van ons bestaan of de roeping van ons leven, veiligheid en rust en ruimte niet ontstaat door gebed, offeren, vasten en wat voor religieuze handeling je ook kunt verzinnen. Dat begint ergens anders. Hou op met het amechtig vasten, zegt hij, terwijl je ondertussen je knecht afbeult of en overal ruzie zoekt:
“Is dit niet het vasten zoals Ik het verkies: boosaardige boeien slaken, de strengen van het juk losmaken, de geknechte de vrijheid hergeven, en alle jukken door te breken? Is vasten niet dit: uw brood delen met wie honger heeft; arme zwervers opnemen in uw huis; een naakte kleden die gij ziet en u niet onttrekken aan de zorg voor uw broeder?”
Wil je weer in verbinding leven? Begin dan hier. Persoonlijk, jazeker, maar misschien ook wel als samenleving. Zou dit de weg naar vrede zijn? Jesaja is ervan overtuigd. Hij schrijft; doe dit en
Dan breekt uw licht als de dageraad door en groeien uw wonden spoedig dicht; dan gaat uw geluk voor u uit, en sluit de Heers glorie uw stoet. Als gij dan roept, geeft de Heer u antwoord, en smeekt gij om hulp, Hij zal zeggen: 'Hier ben Ik!'.
De afwezigheid van de Eeuwige heeft zomaar te maken met onze gezamenlijk onvermogen om voor elkaar te zorgen. Heel onze economie hangt aan elkaar van mensen die vast zitten; in lage lonen landen, in economische onrechtvaardige systemen. Zorg voor elkaar is niet gemakkelijk. Deels organiseert onze overheid dat, maar we kennen allemaal het drama van de toeslagenaffaire. En waar zijn wij, waar ben ik.
Het zijn grote vragen die machteloos kunnen maken – juist als we vandaag beseffen dat er al een jaar een oorlog woedt. Tegelijk geeft Jesaja handvatten voor verbinding – met jezelf, de ander, de oergrond zoals Edy Korthals Altes dat zegt. En dat begint niet in de kerk, niet bij de priester, niet in de moskee of met het lezen van bijbelteksten. Het begint met die dingen waar iederéén ergens werk van kan maken: verbreek de boeien waarmee jijzelf en anderen vast zitten, zoek hun bevrijding. Of dat nu van werk is, vastgelopen conflicten of wat dan ook. En deel je leven, waar je kan. Een beetje zorg, en een beetje liefde, zoals het oude Taizé lied zegt, daar is God. Ubi Caritas, et Amor, Deus Ibi est. Zo dichtbij.
Tot zover vandaag. En het is voor even de laatste want volgende week ben ik even vrij van andere verplichtingen en is het vakantie. Maandag 6 maart hoop ik er weer te zijn met een frisse PopUpGedachte. Vrede gewenst, en alle goeds.
