Het handschrift
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Het handschrift - PopUpGedachte vrijdag 22 maart 2024
Zo, ik was niet helemaal fit deze week, maar ik ben er weer. De laatste PopUpGedachte van deze week, op deze vrijdag. En er kwam ellendig nieuws naar buiten eergisteren. Er zit een man in de gevangenis, negen jaar cel kreeg hij. Hij is 74 en voorlopig komt hij nog niet vrij. En terecht. Het pijnlijke is, ik kende hem ondertussen een beetje. Het contact met hem is verwaterd. Maar ik sprak hem met enige regelmaat. Tot een jaar of vier, vijf geleden. Zijn naam is Benno L en hij is opnieuw zwaar de fout ingegaan, ellende aangericht in het leven van gezinnen – nu in Duitsland.
Het was 2014 toen ik een Facebookpagina aanmaakte met ‘Benno L, welkom in onze straat’. Met trillende handen en weerzin, ik was net een paar jaar vader. Maar ik kon het volksgericht tegen deze man, die zijn straf had uitgezeten, alle therapie had gevolgd die er te krijgen was en weer opnieuw moest integreren, ook niet aanzien. Hij kreeg een plek in Leiden en daar vonden dagenlang protesten voor zijn woning plaats. Je kon die demonstranten eikels vinden of Benno L, maar de hamvraag was natuurlijk – als die man ergens moet wonen, is die dan in theorie welkom in je straat. Er ontstond een enorme ophef omheen. En zo kwam ik in contact met de man zelf. Hij belde. We spraken af. Hij vertelde zijn verhaal – een aaneenschakeling van ellende hem aangedaan en door hem gedaan. Hij was opgelucht toen hij werd gearresteerd. Want hij had hulp gezocht en nooit gekregen. Nu wel.
Is je vertrouwen in de mens nu geschaad? Niet opgeven hoor, het is belangrijk om in mensen te blijven geloven. Zo appten mensen me. En wensten me sterkte. En daar ben ik dankbaar voor want het is ellendig om te zien hoe iemand die opnieuw begon, ook weer opnieuw met zijn kwaad begint. Toch is het niet mijn vertrouwen dat is geschaad. Ik vertrouwde hem natuurlijk, tot op zekere hoogte. Maar nooit als zelfstandige oppas van kinderen. We wisten zijn geschiedenis en dat maakte het veilig. Aan de andere kant was er geen plek in Nederland veilig, voor hem onder zijn naam. Behalve soms even in de PopUpKerk, zo voelde hij dat in elk geval. Dus hij ging naar Duitsland en begon opnieuw. Onder een andere naam. Waardoor het feit dat zijn geschiedenis bekend was, hem en anderen ook niet tegen hemzelf in bescherming werd genomen. ‘Sociale en maatschappelijke uitsluiting vergroot de kans op recidive’. Die was er altijd al, aanzienlijk. Zeker voor iemand met zijn gevoelens. En geschiedenis. Maar die is ook vergroot.
Ik ben dankbaar dat hij is gearresteerd. Zodat hij, net als eerder in Nederland, gestopt werd. Toch is het ellendig dat hij weer de fout in kon gaan. Het was een goede vent, kan ik zeggen – voorzover ik dat publiek kán zeggen. Iemand die goed was in helpen, in zorgen, sociaal. Alles valt weg in het duistere gat van zijn daden. Maar het was er wel. Hij deed goede dingen, hij was in staat om met eindeloos geduld mensen van alles te leren. Én hij had een duistere kant. Kan ik de mens en zijn kwaad van elkaar scheiden? Misschien wel niet, want ieder heeft zo z’n eigen geschiedenis op dit vlak. Maar toch, het zou moeten kunnen. Het onderscheid tussen goede daden en de persoon. Het is misschien zelfs wel gezond anno nu. En anno toen vroeg zelfs Jezus erom; moet je mij niet? Prima, maar geloof dan wel de dingen die ik doe. Er staat: “Als Ik de werken van mijn Vader niet doe, behoeft gij Mij niet te geloven, maar zo Ik ze wel doe, gelooft dan die werken, als ge Mij niet wilt geloven. Dan zult gij inzien en erkennen, dat de Vader in Mij is en Ik in de Vader ben.”
Jezus van Nazareth kon zoiets zeggen over zijn hele leven, over zijn genezende, kritisch-profetische werk. Dat geldt niet voor ons allemaal. Maar het handschrift van de Eeuwige, de Vader zoals JC dat zegt, herkennen in iemands daden – of hij nou grenswacht, politieke aartsvijand, zedendelinquent of jou en mij is – dat is belangrijk, denk ik. Hoe moeilijk ook. Iemand vertrouwen betekent daarmee niet dat je vertrouwt dat iemand helemaal ok is. Je ziet alleen dat er iets goeds in de ander zit – en dat iemand van goede wil is. Dat is niet genoeg om iemand te behoeden voor het doen van ellendige dingen. Anderen niet, ik zelf niet. En dat is goed om te weten. De gevangenispastor moet van iedereen ergens kunnen houden, wat ‘ie ook aantreft in de cel. En dat is misschien wel een goddelijk goed voorbeeld voor ons allemaal. Zonder ook maar iets uit te vlakken van het kwaad, juist niet.
Tot zover vandaag even deze gedachte. Een hele goede vrijdag gewenst. En wijsheid in het zien van de gelaagdheid van anderen en van jezelf, en van het goddelijke handschrift op de meest vreemde plekken. Een hele goede vrijdag gewenst – en vrede, en alle goeds.
