Al doende
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Al doende – PopUpGedachte maandag 19 mei 2025
Het is de naam van een bassischool, begreep ik. Al doende. Vandaag voldoet het prima als titel van deze popupgedachte – denk ik. Afhankelijk natuurlijk van wat ik hier ga zeggen maar ik verwacht dat het ergens in de richting van deze gedachte is. Dat men al doende leert.
Gisteren was ik in Den Haag, net als 100.000 anderen. Elk poppetje telt, een gigantische opkomst die de wanhoop tekent van de Nederlanders jegens dit kabinet en haar opstelling inzake genocide-plegend Israel. Een journalist in opleiding stelde wat vragen en één daarvan was; is het belangrijk hier als theoloog te zijn. Ik moest daar even over nadenken, want ik was hier vooral als mens, als burger – maar toch, ja ook als theoloog. Omdat het zaak is om chocola te maken van zo’n soort beweging, om er geloof en hoop en wanhoop en onmacht en al die dingen in te zien en erop te reflecteren. Om er zelf te staan en op je eigen motivaties en hoop te reflecteren. En te beseffen wat eens te meer gebeurt; dat vertrouwen op wapens en geweld zoveel mensenlevens kost, zoveel aarde, en zo weinig veiligheid brengt aan degenen die het geweld begaan.
Het is niet eens dat het belangrijk is om er te zijn omdat je gelovige bent of theoloog – al denk ik wel dat dit een prima motivatie is. Maar ook omdat je er leert gelovige te zijn of theoloog. Omdat het niet begint met denken, maar met doen. Met waar je je voeten beweegt, met wie je optrekt, voor welke zaak je wel of niet de straat opgaat of je op een andere manier inzet.
In de tekst van vandaag staat dit: ”In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: Wie mijn geboden onderhoudt, die hij heeft ontvangen, hij is het die Mij liefheeft. En wie Mij liefheeft, zal door mijn Vader bemind worden; ook Ik zal hem beminnen en Ik zal Mij aan hem openbaren.”
Bijzondere formuleringen allemaal maar geen tijd om dat uit te pluizen. Waar het mee begint is het onderhouden van de geboden, waar het mee eindigt is een openbaring. Het begint dus met God en je naaste liefhebben, met zorg dragen voor elkaar en de aarde, met het doen van het goede – en in die slipstream ontstaat liefde, zorg en een ontdekking van wie God of het goede eigenlijk is. We gaan niet vanuit geloof handelen – tenminste, dat niet alleen – maar de mens gaat handelen en vindt dan geloof.
Stanley Hauerwas, dwars theoloog uit de Verenigde Staten, schreef ooit een bijdrage met de titel: How to take the bible out of the hands of Northern American Christians. Dat schreef hij al tien jaar geleden, zo niet meer. Nu is het actueler dan ooit en niet alleen in Noord Amerika. Gruwelijk wordt de bijbel misbruikt voor uitsluiting, rechtvaardiging van geweld, zelfs het legitimeren van etnische zuivering terwijl die plaats aan het vinden is. En dat is niet de eerste keer in de geschiedenis van deze boeken. Tegelijk vinden ongelofelijk veel mensen er hoop in, slachtoffers en mensen die zich verzetten. Lezen Palestijnse christenen met dankbaarheid hún verhaal in de Bijbelse boeken terug, zelfs als ‘de andere kant’ hen ervan lijkt uit te willen sluiten. Het begint dus niet met de Bijbelse boeken, zegt Hauerwas, het begint met het goede doen. Wie het goede niet zoekt te doen, kan de Bijbel niet begrijpen. Maar wat is dan het goede? Je naaste liefhebben als jezelf, daarin God vinden – een liefde ontwikkelen voor dat besef dat de wereld niet door jou en voor jou bestaat, maar jij een klein plekje hebt in dat machtige kunstwerk waar je een zorgdragende taak voor hebt, juist voor het kwetsbare, voor de outsider, tegen de survival of the fittest als regel – niet om te overleven, maar om in liefde te leren leven. En dan maar weer eens dat boek erbij pakken. Wie het boek niet leeft, kan het niet leren lezen, zoiets zei Hauerwas paradoxaal genoeg. Een prima motivatie om een overvolle trein naar Den Haag te pakken of om je op wat voor manier dan ook in te zetten tegen onrecht – ga ook eens langs bij kerkasiel Kampen – of voor dat wat goed is en kwetsbaar en liefde nodig heeft.
Tot zover vandaag. Een hele goede maandag gewenst – en vrede, en alle goeds.
