Elkaar niet meer de maat nemen
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Elkaar niet meer de maat nemen – PopUpGedachte dinsdag 19 maart 2024
We zijn tenslotte geen kleermakers, waarom zouden we elkaar de maat nemen. Goede vraag wel, want het is wel de nationale en misschien wel universele hobby. Wie klopt er, wie klopt er niet. Vraagt een vriend van mij tijdens lunch wat ‘ie er mee aan moet dat een vriend van hem bij de Telegraaf gaat werken. Hoezo moet hij er iets mee? Nou, het is niet zo makkelijk. Het is met regelmaat nogal een ophitsend, racistisch, populistisch krantje met een enorme impact en een totaal gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel. Tenminste, zo zou je het kunnen zien. Tot iemand anders aan diezelfde tafel zich de maat genomen voelt, of zou kunnen voelen, want als die nog weleens een krant koopt, dan is het wel de Telegraaf.
Twitter is een plek die leeft van elkaar de maat nemen. En andersom: doet iemand iets tofs, heeft iemand een beter alternatief voor een element uit mijn dagelijks leven, dan voel ik me zomaar de maat genomen. Iemand vliegt niet meer. Dat is niet zomaar tof of prijzenswaardig, dat is zomaar een kritiek op mijn levensstijl. Zomaar voel je je de maat genomen, dus neem je de maat terug: a ha, niet meer vliegen, maar wel avocado eten, hè? Omdat het hip is zeker. Die avocado komt hier ook niet heengewandeld, die moet ook eerst een ticket kopen voor die op je bord terecht komt. En zo kan het ook bij de bank waar je je geld stalt: afscheid nemen van ING? Hoezo? Alsof dat zoden aan de dijk zet. Of vegetarisch eten; zit vast vol met E-nummers, en je wordt er ook een zuurpruim van – van dat geitenwollensokken eten. De maat genomen voelen, terecht of niet, resulteert zomaar in de maat nemen. Hoe onredelijk die maat ook is.
Afgelopen zondag hield ik een preek in Stroom over de boom der kennis van goed en kwaad, die ene uit dat paradijs. Dat het daar niet ging over kennen van goed en kwaad, maar zélf weten wat goed en kwaad is, je diep intiem verhouden met goed en kwaad, een affaire ermee aangaan, zelf bepalen wat goed en kwaad is. Die boom lijdt aan wildgroei en we hebben uit het hout van die boom alleen al voor Nederland miljoenen rechtershamers gemaakt en die uitgedeeld. We zwaaien ermee en vellen ons oordeel en klonteren samen rond die boom. Dat is nogal de dood in de pot, want eromheen verpietert de tuin, die enorme paradijstuin met eindeloos veel mogelijkheden waar kunstenaars, sociaal ondernemers, idealisten mooie dingen aan het doen zijn. Of dat nu een protest op een snelweg is waardoor de machtige investering in een desastreuze hulpbron aan het licht komt; de fossiele industrie. Of dat het gaat om The Ocean CleanUp waar een Delftse jongeman enorme hoeveelheden plastic uit het water vist. In de tuin doen mensen gewoon mooie dingen, omdat het kan. Rond de boom voelen we ons aangevallen, dat we het misschien niet goed genoeg doen. Of vellen we oordelen over anderen die de oorzaak zijn van alle problemen.
In de tuin zijn kansen, onbenutte mogelijkheden waar iemand iets mee zou kunnen doen. Daar is de ontdekking dat er kinderarbeid en onrecht aan mijn shirt, chocola of telefoon kleeft niet allereerst een teneerdrukkende werkelijkheid of een veroordelende grootheid. Het is een ontdekking die zich afvraagt of het ook anders kan. En dan blijken er al mensen mee bezig. In de tuin is iemand bezig om ruimte te maken voor rouw. Of om buurten te verbinden of wat dan ook. Gewoon omdat het kan.
In de lezing van de dag een klassiek zinnetje uit onze traditie, dat in het licht van tuin en boom en maat nemen, misschien een andere perspectief krijgt. Dit staat er: “Zij [Maria] zal een zoon ter wereld brengen die gij Jezus moet noemen, want Hij zal zijn volk redden uit hun zonden.” Dat is misschien wel niet zo abstract als het klinkt. Misschien is het wel de uitnodiging en oproep om de rechtershamers terug te hangen in de boom, omdat je ze niet meer nodig hebt. Omdat je niet hoeft te overleven in een angstige wereld, waar je moet vechten voor je leven, vluchten voor het kwaad of je bevroren bent tussen beide. Maar er een tuin is om te ontginnen, om in te leven, omdat je er wordt uitgenodigd. Gered uit zonden – uit de maat nemen – uit angst om het niet goed te doen of de schuld aan anderen geven. Gered van de boom. Op avontuur in de tuin. Of zoals het onnavolgbaar mooi door de Perzische dichter Rumi werd gezegd: Beyond the ideas of rightdoing and wrongdoing, there is a garden. I’ll meet you there.
Tot zover vandaag evende PopUpGedachte. Een hele goede dinsdag gewenst – en vrede, en alle goeds.
