Waar je op vertrouwt
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Waar je op vertrouwt – PopUpGedachte donderdag 18 december 2025
Dzerassa heet ze, ze is Russisch, woont in Italië en formuleert langzaam en omzichtig. Ze spreekt Engels, maar het is haar derde taal. Ze verontschuldigt zich, want ze heeft de hele dag Italiaans gesproken zegt ze. Maar de aandachtige formulering doet ons allemaal aan haar lippen hangen. Het is een online bijeenkomst van de Peacewalk en Dzerassa overleefde de Beslan gijzeling. Drie dagen hielden Tsjeteense opstandelingen een school in gijzeling, honderden mensen overleefden het niet waarvan veel kinderen. Zij vertelt erover, met haar zachte stem. En ogen vol hoop en dankbaarheid. Ze heeft iets gevonden, maar het was een lange weg.
Ze vertelt hoe ze na de eerste paniek die haar totaal verlamde, opeens met zekerheid wist dat ze het zou overleven. Een diep weten dat haar de moed gaf om de terrorist te vragen om naar de wc te mogen, en daar toestemming voor te krijgen, water te drinken, samen met een ander het te overleven. Maar dat was niet het einde van de gruwel, het was slechts het begin. De traumatische ervaring zoog al het leven uit haar en uit de andere overlevenden. Ze kon niets meer proeven, ruiken en ervaren. Letterlijk. Vastbesloten als ze al eerder was geweest, om het leven weer echt te kunnen leven, kwam ze via yoga en oefeningen en uiteindelijk het besef dat de terrorist ook maar een mens was geweest, net als zij – weer bij haar zintuigen terecht. Vrede vinden en onvoorwaardelijke liefde, in de ogen van degene die je kwam doden, een mens herkennen die snakt naar liefde en begrip, net als jij. Ondenkbaar, maar essentieel voor het leven, zegt ze. Ik vond vrede en vrijheid in de ogen van mijn vijand, zo sluit ze af.
Het zijn allemaal grote woorden, maar ze zullen met me meereizen de komende weken, maanden en jaren. Hier gebeurt iets fundamenteels – en misschien is er wel verband met wat ik lees over Jezus van Nazareth vanochtend in de kerst-tekst van de dag. Daar staat dit, over Maria de moeder van Jezus:
“Zij zal een zoon ter wereld brengen die gij Jezus moet noemen, want Hij zal zijn volk redden uit hun zonden.'
Wat voor zonden, wat moet er gered worden dan? Nou, concreet is het volk ook in gijzeling. Of in elk geval wordt het overheerst en onderdrukt door de Romeinen. Het verzet tegen de Romeinen zorgt voor terechtstellingen en kruisigingen. De eigen leiders van het volk zijn religieuze fanatici die hypocriet en dogmatisch de theologische zweep over het volk leggen. Er is geen perspectief. Zijn dat zonden? In de context van de oude Bijbelse geschriften, is zonde lang niet altijd het hyperindividuele begaan van een overtreding jegens de ander. Het is het geheel van vastzitten, fysiek, mentaal, politiek. Tenminste, zo heb ik het steeds meer leren begrijpen.
“victim is a role”, zegt Dzerassa. Ze las hierover en werd in eerste instantie woedend. Slachtoffer zijn is een rol die je aanneemt. Ze was woedend, omdat je daarmee het slachtoffer beschuldigd. Toch? Maar ze zegt dat zij als slachtoffer ook baat had bij die rol. Je hoorde bij een groep, het gaf je een bepaalde identiteit. Wilde je eruit, dan moest je die voordelen durven loslaten. Alleen staan. Dan was er weer leven te vinden.
Jezus leert de mensen dat ze niet alleen slachtoffer zijn, en onmachtig. Maar dat er een legio mogelijkheden zijn ter bevrijding van zichzelf, de anderen, het volk. Hoe dan? Nou, zegt hij; de toekomst is voor de zachtmoedigen, de treureren, de vredestichters. Zij zullen God zien. Voor hen die leren hun vijanden lief te hebben, de outsiders in te sluiten, hun falen te erkennen. Dus ook hun zogezegd ‘daderschap’. Daarom hangt hij zo graag rond met de outcasts, de mensen die weten dat ze het niet per se goed gedaan hebben. Want met hen kun je zaken doen, samen kiezen om anders te gaan leven. Zij die menen goed geleefd te hebben, recht te hebben op compensatie of vrijheid omdat zij dit niet verdiend hebben – daar was bevrijding een stuk moeilijker.
Verlossing. Hoe vaak is het niet verlossing van mijzelf. En de structuren en gedachten over mijzelf. Het recht dat ik opeis. Of de verantwoordelijkheid die ik op mijn schouders geladen heb. Waar ik onder zucht, maar die mij ook identiteit geeft. En die ik als een rugzak naast me neer kan leggen om te leren leven van de geef. Omdat ik ook iemand ben – en misschien wel meer iemand ben – als ik dat hele ego een beetje loslaat. Erken dat ik het ook niet zo goed weet. En me laat meenemen op een weg van liefde voor het leven, voor de ander, onvoorwaardelijk. En mezelf in dat licht ook in eerlijkheid leer zien. In alle facetten van mijn leven, onder een open hemel. Mijn mooie kanten, mijn lelijke en die van de ander. Verlost van het kwaad dat ons vastklemt, en waar we ons juist in een poging om ons ervan te bevrijden, zomaar in vastdraaien. Tot ik besef dat ik er onderdeel van ben. En juist dat me bevrijdt. In kwetsbaarheid en zorg en liefde.
Er zijn nog veel meer – of juist minder en preciezere – woorden nodig om dit allemaal te beschrijven. Maar dit is wat ik vanochtend zo tussen zes en zeven, op basis van tekst en Dzerassa’s woorden kan doen. Wie weet zit er iets voor jou in, mijn hart en hoofd zullen hier ook nog wel even mee verder werken. Voor nu en voor vandaag een hele goede donderdag gewenst – morgen nog een laatste popupgedachte voor de kersvakantie – en vrede, en alle goeds.
