Het is er al
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Het is er al - PopUpGedachte donderdag 16 november 2023
‘Ik weet niet of ik kan geloven, maar ik zou het zo graag willen’, zei iemand tegen een bevriende predikant. Antwoord die predikant; ‘verlangen naar geloven is al geloven’. Wat ik een interessante gedachte vond. Wat je verlangt, is er al. Niet altijd misschien, je verlangt naar je geliefde, als die er niet is. Maar het verlangen zelf is in zekere zin de aanwezigheid van de geliefde. In elk geval is de geliefde niet afwezig. Het hopen op vrede is een vorm van vrede, want het is het tegenovergestelde van oorlogszucht. Het is een beetje oprekken van begrippen maar kan wel relevant zijn, omdat het niet de leegte benadrukt die verlangen en hoop ook bij zich dragen, maar de waarde van verlangen en van hoop. Het halfvolle glas, in plaats van het halflege. En dit perspectief geeft soms zomaar net dat beetje rust wat je de dag verder in helpt. En het is een goed tegenwicht tegen het jagen, het vooruitgrijpen, het onvervulde wat ons soms zo onrustig maakt.
In de geloofstradities is er eigenlijk altijd sprake van verlangen en verwachting, van onvervulde hoop. Een profeet zal komen, of een koninkrijk zal hersteld worden of – zowel in de islamitische als christelijke traditie – dat Jezus terug komt. En dan is er nog altijd de verwachting van de hemel waar alles goed zal zijn. Waar je dan in moet geloven, anders is er misschien ook wel het tegenovergestelde van de hemel. En dat zou jammer zijn. Jezus, de rabbi uit Nazareth, brengt een beetje verwarring in dat hiernamaals denken en hopen op dat wat er ooit misschien staat te gebeuren. Hij zegt:
Toen Jezus door de Farizeeën de vraag werd gesteld, wanneer het Rijk Gods zou komen, gaf Hij hun ten antwoord: 'De komst van het Rijk Gods kunt ge niet waarnemen. Men kan niet zeggen: Kijk, hier is het, of daar is het. Want het Rijk Gods is midden onder u.'
Rijk Gods, deels politiek, deels religieus. Vrijheid van vreemde overheersing, je eigen vlag in top, eigen bestuurders, een veilige democratie avant la lettre, dat idee. En de plek waar voorspoed en vrijheid is, een beetje hemel op aarde, of misschien wel hemel in de hemel, de terugkomst van God op aarde en dat alles goed is en veilig voor altijd.
Nou, zegt de man van Nazareth, daar kun je op hopen, maar je kunt het niet zien. Het heeft geen plaats, dus geen landsgrenzen – vrij belangrijk anno nu – het heeft geen vlag en geen lidmaatschap of paspoort. Dat is al één vrij belangrijk statement. Je kunt er niet heenreizen omdat het op een bepaalde plek zou zijn en op een andere plek niet. Het is midden onder u. Oftewel; wat u verlangt, is er al.
Enerzijds teleurstellend, want waar zijn de trommels en trompetten en dat wat van gene zijde ons hiero komt redden. Je hoopt op een efteling, waar alles even goed is. Maar helaas, er zijn geen toegangskaartjes en slagbomen, geen tickets en insiders en outsiders. Want het is niet aan te wijzen. Anderzijds hoopgevend, want het is er al. Het gebeurt – dat waar je op hoopt, gebeurt. Zoals de pacifistisch theologen zeggen dat afwezigheid van oorlog geen vrede is, een wapenstilstand is geen vrede; vrede is iets wat gebeurt, vaak in tijden van oorlog. Een actieve handeling om de strijd te parkeren, elkaar in de ogen te kijken en vrede te sluiten. Of de vrede te bewaren. Of op te staan tegen onrecht, omdat je ergens geen vrede mee kunt hebben. Ook dat is vrede stichten. Ook vrede is er al, je kunt alleen niet zeggen het is er hier of het is daar – want vrede is midden onder u, binnen uw bereik.
Het vraagt nogal wat – deze omschakeling van denken. Toch kunnen de tijdgenoten van de rabbi er niet om heen dat iets van dat waar ze naar verlangden: een koninkrijk van gerechtigheid, genezing, vrijheid en verbinding plaats vond rond die Rabbi zelf. En dat ze daarmee voor een keuze werden gesteld; verlangen naar iets vaags in de toekomst – of aansluiten bij een beweging waar iets van dat verlangen al zichtbaar wordt.
Tot zover vandaag. Een hele goede donderdag gewenst – en vrede, en alle goeds.
