Hoe zit dat met de macht?
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Hoe zit dat met de macht? – PopUpGedachte woensdag 15 november 2023
In mijn opvoeding is me altijd te verstaan gegeven, dat we de mensen met grote verantwoordelijkheden met eerbied en respect tegemoet behoren te treden. Eer uw vader en uw moeder en gelijk dan ook maar alle gezagsdragers. Van de lokale diender en de leraar tot aan willekeurig welke minister en zeker de koning – en dat werd ook nog religieus gemotiveerd want God heeft orde gecreëerd in de wereld en wie er dan ook maar macht heeft, dat is diegene door God gegeven. Zo, nou jij weer, jochie.
Gelukkig was er altijd nuance, werd argwanend gekeken naar machtsmisbruik en was er in het algemeen een gezonde basis voor kritiek. Pas veel later, toen ik krakers en anarchisten in Amsterdam tegenkwam en activisten in de wereld van vluchtelingen en verzet en soms illegale initiatieven om mensen te redden over grenzen en uit handen van allerlei bewaking – begreep ik dat er ook nog een andere manier was om tegen macht aan te kijken. Eentje die me in eerste instantie tegen de borst stuitte, want zo had ik het niet geleerd – waar je mee bent opgevoed gaat je toch in je genen zitten.
Denken in hiërarchie, in jij bent groot en ik ben klein en als ik dan groter wordt, blijkt er altijd nog iemand groter – dat lijkt een natuurlijke gang van zaken. Dat leer je op school, in een bedrijf, in de politiek; je begint onderaan, moet opzien naar degenen boven je en als jij later ergens bovenaan terecht komt, blijken er ook allemaal mensen weer boven je. Of in elk geval hogere posities om naar te streven en je dus ook tot die tijd behoorlijk aan te onderwerpen.
Vandaag in de lezing een wat kritischer denken over macht en gezag, best goed zo vlak voor de verkiezingen. Dit staat er vandaag:
De God van allen is immers voor niemand bevreesd, en bekommert zich niet om grootheid,
want klein en groot heeft Hij zelf gemaakt en voor allen heeft Hij evenveel zorg. De machtigen echter staat een streng onderzoek te wachten.”
In dit stukje uit Wijsheid, één van de apocrieve boeken, een perspectief op machtigen dat voor wat relativering van de hiërarchie zorgt. Die ander in z’n nette pak of met een dure auto is niet meer of minder, net als jij ooit gemaakt, met evenveel zorg als jij – alleen wacht de machtige een strenger onderzoek. Oftewel, ze worden wat scherper in de gaten gehouden door de Eeuwige, zo zegt de christelijke spiritualiteit. Ze komen niet met meer weg, omdat ze nu eenmaal een grotere verantwoordelijkheid hebben maar eerder andersom.
Nou is het misschien zo dat we als burgers ook een beetje de rol van de Eeuwige zelf hebben overgenomen door dat strenge onderzoek met grove woorden en grote uitspraken op social media alvast te doen – dat is ook niet zo vruchtbaar. Maar de absolute gelijkschakeling van de mens onder God is de basis van de uitspraken in Wijsheid – en wie meer macht heeft, dient die aan te wenden voor de kwetsbaren. En dat is niet de wapenlobby of Amerikaanse belangen of bedrijven die anders het land verlaten. En de omweg dat dit uiteindelijk in het belang is van de kwetsbaren anders gaat het economisch niet goed – is een risicovol argument. De opdracht is niet: investeer in de groten, dan profiteren de kleinen, maar investeer in de kleinen en hou de groten goed in de gaten.
Het is een moeilijke job om gezag te dragen in Nederland. Of je nu leraar bent of politie of minister. Dus alle respect voor iedereen die verantwoordelijkheid neemt. En tegelijk is het de oproep aan ons allen, burgers van een land met macht en voorspoed – hoe gaat het met de kwetsbaren, en kijk in de spiegel want macht wordt bevraagd. Wat doe ik ermee?
Een hele goede woensdag gewenst vandaag – meer popupgedachtes te vinden op www.popupgedachte.nl en ook de mogelijkheid om te doneren of je te abonneren, voor nu: vrede gewenst, en alle goeds.
