Vasten? Alleen zo.
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Vasten? Alleen zo, de rest is bijzaak – PopUpGedachte vrijdag 15 februari 2024
Misschien heb je het meegekregen, misschien helemaal niet. De vastentijd is begonnen. Het is dat ik het gevraagd was op de radio er iets over te vertellen, anders had ik het zomaar gemist. Maar dat komt ook omdat op reis alles een beetje anders is. En wel zo anders, dat ik me door tijdsverschil en enige vermoeidheid me radicaal versliep voor het radio interview. Excuus nog, EO. Maar ik weet eigenlijk niet of ik de goede dingen gezegd zou hebben. Ik zou waarschijnlijk iets genoemd hebben over de toenemende hang naar rituelen, over de verschillende vormen van vasten die er bestaan – en hoogstwaarschijnlijk iets over dat zinnetje ‘stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren’ – wat geen vrijbrief is om anderen tot stof te reduceren. Dat het goed zou zijn als sommige regeringen dat in hun hoofd knopen, of dat nu gaat over niet erkende buren in het zogenoemde Heilige Land of vluchtelingen aan je grenzen.
Vasten is goed voor de lijn, vasten is goed voor de helderheid, vasten geeft houvast, vasten is toewijding. Allemaal waar maar volgens de tekst van de dag best wel irrelevant. Context is king, ik weet het. Het was een tijd waarin allerlei godsdienstige mensen met vrome spreuken in de mond de kat in het donker (en in het volle licht) knepen – of misschien beter gezegd: de nek omdraaiden. En die context is dan weer niet heel ver af van contexten die we kennen. Het is een relevant stukje tekst en ik vrees dat ik het woensdagochtend heel erg vroeg op de radio zomaar vergeten was te zeggen, dus ik zeg het maar hier. Er is maar één manier van vasten, eigenlijk. Volgens één van de grootste profeten in het Eerste Testament, de Tenach of hoe je het ook noemt. Dit staat er:
Is dit niet het vasten dat Ik verkies: misdadige ketenen losmaken, de banden van het juk ontbinden, de verdrukten bevrijden, en ieder juk breken. Is het niet: je brood delen met de hongerige, onderdak bieden aan armen zonder huis, iemand kleden die naakt is, je bekommeren om je medemensen? Dan breekt je licht door als de dageraad, je zult spoedig herstellen.
Zo’n juk gebruiken we dan niet echt meer. Maar je legt he top een dier dat dan verplicht z’n kop moet buigen om jou te gehoorzamen. Ofwel al die gevangenschap, in welke vorm dan ook. En interessant dat vasten is; je brood delen. Maar hoe kun je delen als je niet eet? Dat is dan weggeven? Nee, vasten is delen. Onderdak bieden, kleding waar nodig, je bekommeren. Dan breekt je licht door – of je ervan afvalt dat weet ik niet, of het je een gevoel van rust geeft weet ik ook niet – want meestal gaan die dingen er licht chaotisch aan toe en nooit op de manier die je helemaal had bedacht.
Kortom, vasten heeft volgens deze profeet niets te maken met je onthouden van eten of religieuze gebruiken. Wil je vasten? Doe dan recht aan de ander, vergeef shit die je nog te vergeven heb, zoek vrijheid. Lukt misschien niet helemaal in veertig dagen, maar het is in elk geval een begin.
Jezus van Nazareth is soms wat radicaal in hervormingen van tradities, maar hij staat in een oude lijn – zoals die van Jesaja. Alle vormen het raam uit, hop: voor de inhoud gaan. En mocht je daarnaast niet willen eten, doe dat ook vooral. Maar dat is niet per se de beste manier om je spirituele of religieuze leven vorm te geven – dat leven heeft te maken met recht, liefde, delen en dat mooie woord ‘bekommeren’.
Wat dat betreft zat ik hier wel goed in Athene – het is de laatste dag. Tijd om weer naar huis te gaan – we hebben niet gevast, zeker niet zou ik zelfs zeggen. Maar wel alles uit de kast gehaald om te werken aan vrijheid, zorg, liefde en hoop. Ik wens je dat soort gezelschap toe, soms of vaak. Ze zijn er. Dat is zeker. Je vastenmaatjes, zogezegd.
Tot zover even vandaag. Een hele goede vrijdag gewenst en een heel goed weekend. Maandag als het goed is weer een nieuwe popupgedachte vanuit Nederland. En vrede gewenst, en alle goeds.
