De weg naar inzicht
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
De weg naar inzicht – PopUpGedachte woensdag 13 september 2023
Je kunt een hoop weten, maar heb je inzicht? Met verbazing keek ik naar de manier waarop mijn klasgenoot aan de slag was, toen op de middelbare school. Ik werd theoretisch opgeleid, maar af en toe kwam er dan een praktisch vak voorbij. We zaagden en schaafden aan een soort plastic materiaal, om er een houdertje voor het een en ander van te maken. Er was er één met inzicht, de rest volgde de instructies. Ik weet het nog steeds; hoe het materiaal onder zijn handen van een professionele schoonheid werd en alles wat wij maakten, schril deed afsteken. Ik vond het niet erg, ik zag alleen dat er een inzicht mogelijk was in materiaal, een handigheid die ver buiten mijn bereik lag.
Je kunt van alles weten, maar wanneer zeg je wat? Wanneer luister je? Wanneer is het juist zinnig om iets te gaan doen samen in plaats van dat gepraat. Wanneer moet je protesteren en wanneer moet je accepteren? Er bestaat geen blauwdruk voor het leven, maar inzicht kan wel groeien. En de vraag is hoe.
Vandaag zegt Paulus dit: “Bedrieg elkaar niet, nu u de oude mens en zijn leefwijze afgelegd hebt en de nieuwe mens hebt aangetrokken, die steeds vernieuwd wordt naar het beeld van zijn schepper en zo tot inzicht komt.”
En even daarvoor zegt hij, laat de lage begeerten en de hebzucht in u afsterven. Dat is die oude mens. Gelukkig hoef je niet over één nacht ijs te gaan, dat duurt even. Dat leren leven zónder de hele tijd op je strepen te staan of te vergelijken met anderen of je het wel goed genoeg hebt. Je kunt nog zo’n nobel mens zijn, maar die kleinmenselijke neigingen duiken op de meest onverwachte momenten op. Herken ze, voed ze niet, laat ze afsterven – zoals Paulus dat dan zegt.
En dan gebeurt er dus iets, een nieuw type mens heb je aangetrokken als een maatpak van de kleermaker, als een set nieuwe kleren die misschien wat onwennig voelt, maar allengs soepeler wordt. Het is het tegenovergestelde van de afgunst en de hebzucht, de gunnende, liefhebbende, vergevende mens. En dat pak is pittig, het voelt houterig soms, het knelt misschien. Maar allengs wordt het soepeler en dán gebeurt er iets, volgens Paulus, dan treedt er inzicht op.
Het is een verfrissende volgorde; inzicht ontstaat niet door met je kop tegen de muur te lopen en te besluiten dat het anders moet in je leven en het dan te gaan doen. Inzicht ontstaat nádat je het anders bent gaan doen. Dus je moet het er maar op wagen, met die voorschriften van goedheid, vriendelijkheid en wat niet al. Dat er inzicht op volgt.
Er zit iets aannemelijks in de gedachte dat inzicht vólgt op het doen van wat goed is. Heel simpel werkte dat voor ons hier met keuzes in eten. Vanwege de enorme voetafdruk van de mens en de manieren van doen in de vleesindustrie, schakelden we naar vegetarisch. Niet omdat je weet hoe dat moet, maar omdat je het oude niet meer wilt. En al doende ontstaat er meer gevoel voor wat er niet klopt in ons voedselsysteem en hoe je wel zou willen leven. Andersom werkt het ook; wie zich de afgunst gunt, gaat vanzelf geloven dat ‘ie gelijk heeft met z’n vergelijking en verontwaardiging. Dat ook.
Dus inzicht ontstaat na de veranderde handeling, ná het doen van wat goed is – wat je aan je water voelt dat goed is en wat moeite kost, vaak. Wat vraagt om over je schaduw heen te springen, of je oude mens af te leggen, zoals Paulus dat zegt. Er ligt een belofte voor degenen die het erop wagen – dat het pak minder gaat knellen, de nieuwe kleren én dat er inzicht op volgt. En dat is veel meer dan goud waard.
Tot zover vandaag – een hele goede woensdag gewenst, en voor nu: vrede gewenst, en alle goeds.
