Net goed, of niet dan?
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Net goed – of niet dan? – PopUpGedachte woensdag 11 oktober 2023
Het is een passend verhaal om in deze tijden te lezen, de geschiedenis van de tegenstribbelende profeet Jona. Hij is niet zomaar koppig, hij haat de mensen naar wie hij toe moet. Hij is als een Palestijn die de kolonisten moet opzoeken om te voorkomen dat zij getroffen worden door goddelijke vergelding, of een zionist die de Palestijnen op moet zoeken om hen te behoeden voor rampspoed. Wat nou, behoeden voor rampspoed, zegt Jona, die mensen hebben niets beters verdient dan rampspoed. In zijn hoofd een lijstje van wandaden die ze begaan hebben, lijstjes die bij ons rond gaan in de vorm van filmpjes op social media.
Het nieuws is verschrikkelijk deze dagen. Dat wat er naar buiten komt over de wandaden van Hamas. Maar ook het dreigen met afsluiten van alle voorzieningen van mensen in de Gazastrook. Het zijn ‘menselijke dieren’ had de minister van Defensie gezegd.
In de scene van het verhaal van Jona van vandaag, heeft de profeet tegen heug en meug toch Ninevé opgezocht, de stad van de aartsvijand en hen een kans op bekering geboden – opdat rampspoed hen niet zal treffen. Prompt – zoals dat gaat in verhalen – bekeert de stad zich. Wellicht ondenkbaar, maar voor het punt van het verhaal, noodzakelijk. Jona heeft al weer genoeg van de uitweg die hij dit tuig heeft geboden en gaat op een heuvel zitten in de hoop dat toch zijn Goddelijke opdrachtgever de stad zal vernietigen. Het is heet, naast hem schiet op wonderlijke wijze een boom uit de grond en Jona koestert zich in de schaduw van de wonderparasol. Toch een beetje gerechtigheid, denkt hij onwillekeurig, nu nog zien hoe die stad eraan gaat – dan ben ik er wel weer. De boom verdort echter net zo snel als dat die wonderlijk is opgekomen en Jona is pislink. Zowel om het feit dat zijn God die stad hoogstwaarschijnlijk weer genadig zal zijn, als om zijn verdorde parasol. Dan bevraagt God hem op zijn kwaadheid en zegt: ‘Als jij al verdriet hebt om die wonderboom, waar jij geen enkele moeite voor hebt hoeven doen en die jij niet hebt laten groeien, een plant die in één nacht opkwam en in één nacht verging, zou ik dan geen verdriet hebben om Nineve, die grote stad, waar meer dan honderdtwintigduizend mensen wonen die het verschil tussen links en rechts niet eens kennen, en dan nog al die dieren?’
Wat er politiek ook gebeurt, wat er voor geschiedenis ook kleeft aan de handen van mensen, wat je oordeel ook is over beweegredenen en achtergronden; de verhalen rondom God eisen steeds opnieuw de aandacht op voor de individu. Zoals nu in het nieuws berichten rondgaan over hoeveel kinderen er in de Gazastrook wonen, zo wordt aan Jona verteld over de 120.000 kinderen in die grote stad. En dan nog al die dieren, ook interessant. Terecht punt, zou de partij voor de dieren zeggen. Die hebben sowieso niets gedaan.
Oftewel, er is goddelijk verdriet tussen, naast en door suizende granaten en moordlustig terrorisme, al dan niet aangejaagd door grootmachten als Iran. De wereld is een onveilige plek, ons hart en ziel roept om rechtvaardiging van doden op grond van een politieke voorkeur of het verleden. Hier is God genadig – wat voor wandaden er ook zijn begaan die Jona zo wraakzuchtig maken. Genade omdat verdriet over mensenlevens, die kapot zouden gaan in de door velen als logisch of vanzelfsprekend of als terecht geziene rampspoed die dreigend in de lucht hangt.
Vandaag is er een nieuwe dag van oorlog. Wie het nieuws volgt – en ik heb alle begrip voor hen die dat niet meer doen of kunnen – zal de gemoedstoestand van Jona herkennen, bij zichzelf of bij commentatoren of strijdende partijen. De Eeuwige vraagt ruimte voor verdriet – en wijst op de lullige dingen waar wij al verdrietig om kunnen zijn, zoals het verlies van de dingen waar we niet eens ons best voor hebben gedaan. De Eeuwige heeft zijn uiterste best gedaan, zou je kunnen zeggen, op al die mensen. En dieren. Dus heeft genade altijd de voorkeur, als een ouder voor zijn of haar kinderen.
Tot zover vandaag even – een hele goede woensdag gewenst. En juist in roerige tijden, een wens voor je ziel en je leven, voor jou en voor de wereld: vrede gewenst en alle goeds.
