Een vlag, een geloof, een uniform
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Een vlag, een geloof, een uniform – PopUpGedachte donderdag 11 januari 2024
De briljante britse comedian Eddy Izzard over wat hij het ‘sluwe gebruik van vlaggen’ noemde, hoe de Britten de wereld rond zeilden. Indië ontdekten, het was er al maar ze ontdekten het zelf nu pas. Planten er een vlag in en zeiden: dit is Brits. Waarop de Indiërs zeiden, hoezo? We leven hier al die tijd al. “Oh ja” zeiden de Britten. ‘Hebben jullie een vlag dan? Nee, nou, dan is het van ons. En anders heb ik hier achter mijn rug nog een pistool om die waarheid te bekrachtigen.”
Vlaggen doen iets. Ze geven de drager ervan het gevoel van een gezag, een identificatie die groter is dan de eigen persoon. Ik ben van dit land en als je mij aanvalt, of als ik jou binnenval, dan heeft dat met dit hele land te maken. Het uniform idem dito. Ineens is iemand niet meer een persoon, een mens, een individu tegenover een individu maar een vertegenwoordiger van iets groters.
Vandaag de neiging duizenden jaren geleden – en misschien wel net zo springlevend vandaag – om geloof precies zo te behandelen. Als een vlag, een uniform, een partij om voor te strijden, een vlag om je achter te verschuilen, een land om te dienen, een macht die hoog gehouden moet worden kostte wat het kost. En volgens de oude teksten gaat de God van Abraham en Isaak en Jakob daar niet zo maar in mee. Vandaag in de lezing een oorlog van duizenden jaren geleden; Israël tegen de Filistijnen, staat er. In wat andere machtsverhoudingen dan vandaag, maar het is een oude strijd. En omdat Israël de strijd aan het verliezen was, bedachten ze een list:
Het leger liet de ark van het verbond uit Silo overbrengen, de ark van de Heer van de hemelse machten, die op de cherubs troont. Chofni en Pinechas, de beide zonen van Eli, kwamen met de ark mee. Toen de ark van het verbond met de Heer in het legerkamp aankwam, barstten alle Israëlieten uit in luid gejuich, zodat de aarde ervan dreunde.
Het heiligste symbool, de trotse aanwezigheid van de God van het volk. Het inspireert de soldaten en God kan niet verliezen, toch? Het is notabene zijn allerheiligste ark. En voor de mensen die het verhaal kennen; het leger van Israël wordt in dezen verpletterend verslagen en de ark buitgemaakt. Klaar met de vlag, het uniform en dus het geloof. Want de God bleek zwak, de identiteit niet sterk genoeg, ze hadden geen vlag meer. Klaar.
Een statement dit verhaal. Het is bewaard omdat het belangrijk was. Omdat blijkbaar de God van Abraham en Isaak en Jakob niet meedoet met een potje worstelen. Waarom ze ten strijde trokken wordt niet vermeld, blijkbaar niet relevant. Of het een rechtvaardige oorlog was of niet: ook niet relevant. Het bewaarde punt: deze God doet niet mee met vlagvertoon of uniform, met partijvorming of ‘ik ben van die en die’. Ook Jezus blijkt totaal niet geïnteresseerd in bloedlijn; ik kan uit deze stenen kinderen van Abraham maken, ofwel so what?’
Wat aardig aan dit verhaal is, dat is dat de buitgemaakte ark dan opeens wel weer een blok aan het been wordt als het is buitgemaakt. Het brengt ongeluk en godentempels waar de ark wordt bewaard ontwaren problemen en uiteindelijk moet die ark dan toch maar weg. Ofwel, die hele ark heeft helemaal geen volk nodig – die God heeft geen volk nodig om de eigen gang te gaan. En de vraag is niet of wij met die naam van de Eeuwige ons krachtig voelen of gesteund of bewapend. Zo van ‘Ik ben christen’ of ‘gelovige’ dus ik ben iemand. Of ik ben van de kerk of van de waarheid of welke identiteit dan ook. Het is andersom; volg ik die ark nog een beetje die de eigen gang gaat. Wordt duidelijk in wat ik doe dat ik de liefhebbende schepper van de wereld een beetje aan het dienen ben of is de vlag, het uniform, het geloof een tool geworden om mijn eigen belangen te dienen. Geen eenvoudige opgave omdat onderscheid te maken, zo listig is ons eigenbelang dan ook wel weer. Misschien dat daarom dit toch wat schandelijke verhaal door het volk is bewaard. Om nooit weer de heiligste symbolen voor het eigen karretje te spannen maar er neer te knielen en te vragen wat ons te doen staat – wat de weg van de Eeuwige zelf is, ook als die het donker lijkt in te leiden. En het onbekende.
Tot zover even de gedachte van vandaag. Een hele goede donderdag gewenst – en vrede, en alle goeds.
