Weten wat klopt
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Weten wat klopt – PopUpGedachte vrijdag 10 februari 2023
Het is alweer de laatste werkdag van deze week. Een week waarin we dag in dag uit horen, zien en lezen wat er gebeurt in Turkije en Syrie. Waarin met man en macht gegraven en gezocht wordt, waar donaties en zoekteams de weg vinden naar geteisterd gebied. De omvang van de pijn en het verlies is onbeschrijflijk. En tegelijk volgt op elke facebook-post en op elk instagram plaatje weer iets anders, reclame voor iets achterlijks of een vrolijke foto van vrienden in een ski-gebied. En zelf maak je koffie, liefst met van die geschuimde melk want dat smaakt het beste. Weten wat klopt? Ach, dat is toch een illusie, we hebben geen idee wat klopt. Heel soms, even. Maar dat is het dan. We zouden het wel willen, dat je elke keer weet wat goed is om te doen. En dan niet alleen op je eigen vierkante centimeter, maar ook op buurtniveau, landelijk niveau en wereldniveau maar we beginnen er natuurlijk al niet meer aan. Wat weten we nu helemaal. Dus weten we soms even wat klopt. En dat is belangrijk. Zo was er de blokkade van de A12. Heel veel mensen en heel veel klopte eraan. Niet dat iedereen het dan met je eens is, maar op persoonlijk, landelijk en wereldniveau klopte er heel veel aan. Al was en is de discussie niet van de lucht, dat ook.
Weten wat klopt. De hele geschiedenis van de mens zoals neergepent in zesenzestig bijbelboeken begint met het verlangen naar weten wat klopt. De kennis van goed en kwaad. Een goddelijke kennis die de mens zich wel wil toeëigenen maar waarvan de Eeuwige heeft gezegd dat je die alleen tot je eigen schade en schande kunt opeisen. En zo geschiede. De mens en de vrucht van de boom waaruit een slang verleidend voorspiegelt dat je niet meer je tot God hoeft te wenden om te weten wat klopt als je maar van de vrucht eet. Dan weet je het zelf. Zijn als God. En in dit archetypische verhaal valt de mens voor de verleiding – en het is archetypisch omdat de geschiedenis natuurlijk zich eindeloos herhaalt. Steeds weer voor God spelen. Of dat nu met het uitvinden van de atoombom is, waar Oppenheimer zegt; ik ben de dood, vernietiger van werelden – geciteerd uit de Baghvad Gita of dat het gaat om de dagdagelijkse keuze is om voor eigenbelang een ander te mogen schaden. Dat je het kwetsbare land van een ander mag vervuilen, omdat je eigen klanten natuurlijk in een benzine-auto willen rijden op weg naar hun werk. ‘Als God zijn, kennende goed en kwaad’. Zo staat het in de tekst. En dat betekent niet dat je weet wat goed en kwaad is, gok ik zomaar. Het is zélf willen weten wat goed en kwaad is, zélf bepalen.
Dat is allemaal leuk en aardig – of eigenlijk niet zo leuk en niet zo aardig, maar wat moet ik ermee op een vrijdagochtend. Nou, misschien dit: het kennen van goed en kwaad stond aan de basis van veel destructie en zelfdestructie door de mens, tegelijk staat het ook aan de basis van de heelwording van de mens. Precies diezelfde woorden, het kennen van goed en kwaad. In een net andere zin. Zoeken naar heling en verlossing gaat niet gepaard met nog beter bepalen wat nu wél goed en kwaad is, maar begint met erkennen van falen. Met het spijt me, ik had gedacht het zelf te weten. Nu sta ik bij de brokstukken en ik heb geprobeerd ze weg te moffelen of ze nog snel te repareren en het beter te doen, want ik heb er zo’n godsgruwelijke hekel aan om te moeten erkennen dat het niet lukt. Maar hier sta ik dan. En het spijt me.
Ook dát is kennen van goed en kwaad. Maar in omgekeerde volgorde. Het schoorvoetend terughangen van de vrucht van de boom in de tuin van de boom. Dat gaat natuurlijk niet, dus misschien is het realistischer om de zaden van de vrucht die we stalen, terug te planten in goddelijke grond en met geduld en toewijding te volgen hoe het goede groeit als we het niet meer willen opeisen maar willen schuilen in de schaduw van haar gebladerte.
Wat is goed? Dat begint (en eindigt misschien ook wel) met het erkennen van wat niet goed ging. Dat maakt de weg vrij voor het goede wat kan ontstaan. Een nieuwe gehoorzaamheid (wat een ingewikkeld woord is voor mij en misschien wel voor velen) en toch – als de Eeuwige mag bepalen wat goed is, heb ik er iets meer rust over dan als bedrijven, politici en ikzelf dat zouden moeten bepalen. Dus zoek ik af en toe de stilte, en hoop ik dat het boompje teruggroeit in die tuin. Zodat ik mijn hand op de stam kan leggen en kan luisteren.
Tot zover vanochtend. Een hele goede vrijdag, een heel goed weekend gewenst. Maandag weer de volgende en voor nu: vrede gewenst, en alle goeds.
