Ruimte maken
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Ruimte maken – PopUpGedachte vrijdag 2 juni 2023
Drie dagen lang verblijven op één van de weinige plekken in Hongarije waar maatschappelijk engagement en eventueel verzet nog wordt gekoesterd en gevoed. Groene heuvels, een houten noodkerkje dat ooit door Duitsland is geschonken en zo’n veertig mensen uit heel Europa die zich met hart en ziel inzetten voor de verbinding tussen vluchtelingen en Europeanen. Eindeloze verhalen van hoop en moeite, van vermoeidheid en onuitblusbare innovatieve energie.
En onder alles wat er gebeurt aan goedheid, schoonheid en waarheid, klinkt de vraag naar de hoop. Hoe leef je en geef je jezelf als het resultaat op structureel niveau nul is. Waarom zou je? Wat kun je nou ten diepste bereiken? Hoe hard je ook gelooft dat een mens die een steen in de rivier verlegd de wereld heeft veranderd, dat elk mens dat herstel heeft ervaren je complete inspanning waard is, dat elk moment van geluk en dankbaarheid opweegt tegen jaren van pijn en verdriet. Toch blijft de vraag naar de zin van dat alles zich in de schaduwen ophouden tot er weer een moment is van moeheid of onzekerheid. Om zich dan weer in je hart en ziel te nestelen en je de moed te ontnemen.
Vandaag in de lezing van de dag een significant moment in het leven van de rabbi van Nazareth. Een moment van trillende woede, van zinloos geweld – als je het zo zou willen noemen. Van een symbolisch verzet tegen systemen die zich de volgende dag weer gewoon zullen herstellen. Dit staat er:
Toen ze in Jeruzalem kwamen, ging Hij naar de tempel en begon de kopers en verkopers het tempelplein af te jagen. Hij wierp de tafels van de geldwisselaars en de stoeltjes van de duiven verkopers omver en ook duldde Hij niet dat nog iemand enig voorwerp over het tempelplein droeg.
En Hij gaf hun als verklaring: 'Staat er niet geschreven: Mijn huis zal een huis van gebed worden genoemd voor alle volkeren? Maar gij hebt er een rovershol van gemaakt.'
De totale verbijstering van de menigte die het wel efficiënt vond om geld mee te nemen in plaats van dieren mee te sjouwen. Dat je daarom misschien wel een offertje meer kan brengen en dat gemak toch bedoeld is om de mens te dienen. Een rovershol – dat is wel dan dik hout zaagt men planken. Daarmee jaag je de mensen tegen je in het harnas. Dit is geen blokkade van de A12, het is het leegranselen van de Tweede Kamer. Nee, daar scoor je punten mee.
De resultaten van een dergelijke actie? De impact? De hoop? De structurele verandering? De vraag mag best gesteld maar welk gewicht mag deze vraag bij zich dragen. Deze vraag komt vaak binnen in jasje, dasje als de baas van het geheel die komt zeggen dat het speelkwartier over is. Maar mag die vraag dat wel, moet die jas en das niet aan de kapstok worden gehangen, moeten de lakschoenen niet uit misschien. Moet deze vraag niet nederig beseffen dat ze blootsvoets heilige grond betreedt als ze zich mengt in het gezelschap van mensen die met hart en ziel zich verzetten tegen onrecht en hun leven geven voor de verandering voor die ene.
Ik blijf de brief van de bekende mysticius Thomas Merton aan een jonge activist lezen en citeren. Gisteren ook weer. En hij schrijft: “Wanneer je het soort werk doet dat je op je hebt genomen,moet je misschien het feit onder ogen zien dat je werk ogenschijnlijk waardeloos zal zijn en zelfs helemaal geen resultaat zal opleveren, zo niet misschien resultaten die tegengesteld zijn aan wat je verwacht. Naarmate je aan dit idee went, begin je je meer en meer te concentreren, niet op de resultaten, maar op de waarde, de juistheid, de waarheid van het werk zelf. (…) langzamerhand strijd je steeds minder voor een idee en steeds meer voor specifieke mensen. Het bereik wordt meestal kleiner, maar het wordt veel reëler. Uiteindelijk is het de realiteit van persoonlijke relaties die alles redt.
Onbevredigend voor de mensen die geloven dat systemen, structurele verandering voor iedereen meer gewicht in de schaal legt dan die ene, en dan een andere ene. Misschien hebben zij wel gelijk, hoe zeker kan ik zijn van wat ik geloof? Toch zet ik vooral nog mijn kaarten op Merton en een zo af en toe razende rabbi.
Tot zover vandaag. Een hele goede vrijdag gewenst en een goed weekend. Maandag ben ik weer terug met een nieuwe popupgedachte. En vrede gewenst, en alle goeds.
