Of je er nog een beetje vertrouwen in hebt
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Of je er nog een beetje vertrouwen in hebt – PopUpGedachte donderdag 19 oktober 2023
Gisteren stonden we tot laat in de studio, samen met Noam – een joods-marokkaanse zangeres, Hicham, een bevriende moslim verbonden aan het huis van vrede in Almere en Alice, zangeres met christelijke roots. En we waren iets moois aan het maken, iets gezamenlijks – binnenkort komt wel ergens het resultaat uit. Iets moois tegen de klippen van de tijd op. Tegen de verdeeldheid in zingen, tegen de culturele en religieuze woede in en vóór het verlangen en de hoop. Toen alle techniek klaar stond, alles was gerepeteerd en we klaar waren voor de opname, namen we nog even een momentje en ik herinnerde ons aan die uitspraak van een islamitische vriendin uit Zweden: wat moet je in deze tijden van extreem geweld? Dat van iedereen lijkt te eisen om een kant te kiezen en de hele wereld de strijd in zuigt? Het is zaak om de dingen te doen die je al deed, maar dan met nog meer liefde. Dus dat deden we, met heel veel liefde.
En het vraagt om vertrouwen, om een soort geloof – om een mate van naïviteit, toewijding en een gok op de kracht van kunst, van liefde en van creëren. En dat is nog niet eenvoudig. Cynische stemmetjes zeggen soms zomaar dat zo’n inzet met nog meer liefde, uiteindelijk geen verschil maakt in het conflict zelf, dat het niet de wereld verandert, dat het falen van de mens niet gekeerd wordt door een plekje waar mensen iets leuks aan het doen zijn – dus wat denk je nou? En dat geldt niet alleen voor het conflict, dat geldt misschien wel voor alles in je leven. Alles wat gemaakt wordt met liefde en toewijding is kwetsbaar voor cynisme en reductionisme; dat er altijd iemand kan zeggen dat het onder de streep geen verschil maakt. Je hebt echt fouten gemaakt in je vriendschap, denk je dan dat zo’n telefoontje met excuses of een avond trakteren op een borrel of sorry zeggen of wat je ook maar kunt bedenken, verschil maakt? En je laat het er zomaar dan bij zitten, want de ander ziet je aankomen. Denk je dat de shit die je hebt veroorzaakt of die plaats heeft, verandert omdat jij een pannetje soep komt brengen? Al die stemmen, het zijn de cynici in je hoofd en ze maken een hoop stuk. Want schoonheid en liefde en herstel vragen om geloof, om de gok, om het waagstuk.
Dat is de basis – zo denk ik – van de christelijke interpretatie van het verhaal van Abraham, Isaak, Jakob en uiteindelijk Jezus van Nazareth. Niet of jij je doet wat je moet doen, maar of je gelooft dat er genade is als je erkent waar je mis zat. En weer opnieuw begint, om iets moois te maken. Goedheid ontstaat niet doordat jij het doet, goedheid ontstaat opnieuw als jij erkent dat je eigen handelen (of het handelen van de wereld) niet strookte met die goedheid en je jezelf er opnieuw aan toe wijdt, hoe onooglijk klein die nieuwe toewijding ook vorm krijgt.
Vandaag staat er in de tekst, een stelling van Paulus, die een schok teweegbracht in de hele morele overtuiging van toen: Ik beweer juist, dat de mens gerechtvaardigd wordt door te geloven, niet door de wet te onderhouden.” Hij beroept zich daarvoor op Jezus van Nazareth en vraagt om te vertrouwen dat wat je bij die rabbi zag, de werkelijke weergave van de kracht achter deze wereld, de werkelijke weergave van het Goede, van God, van de Liefde was. En dat had weinig te maken met het houden van voorschriften en vereisten en het in de pas lopen, of het houden aan allerlei vormen van recht. Het was de hele tijd kleine dingen met heel veel liefde doen – en iedereen die zich daaraan toewijdde, was direct welkom aan tafel, wat je geschiedenis ook was, welke staat van dienst je er al dan niet op na hield.
Het klopt dat op de grote weegschaal van de dingen, de liefdevolle daden van de mens waarschijnlijk niet opwegen tegen de shit die diezelfde mens de hele tijd veroorzaakt. Maar met de erkenning daarvan, wordt de weegschaal het raam uitgekiepert. Dat moet je dan net weer geloven, anders begin je überhaupt niet aan die ogenschijnlijk kleine, maar zo betekenisvolle uitingen van liefde, geloof, hoop en vertrouwen. En als ik zo om me heen kijk, geloven héél veel mensen in die betekenis – ook al worden ze soms van hun sokken geblazen door het cynisme, heel veel van ons staan ook weer op en weten ergens wel wat genade is, en hoop. Of ze zich nou gelovig noemen of niet.
Tot zover even vanochtend. Een hele goede donderdag gewenst – en vrede, en alle goeds.
