De zoektocht naar wat recht is

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

De zoektocht naar wat recht is – PopUpGedachte #1322, 18 juli 2022

Vandaag vlieg ik naar Lesbos. En dat vind ik een drama. Niet het naar Lesbos gaan zelf, daar zie ik enorm naar uit. Maar dat ik geen andere manier heb gevonden dan vliegen. Toch ga ik, om de vrienden te bezoeken die ik in onze gezamenlijke strijd voor meer recht heb gevonden. En om een nieuwe podcast te maken over recht. En ik ga op een kromme manier. Met een klimaatvernietigend vervoersmiddel. En dan kun je zeggen dat het gerechtvaardigd is, dat het niet anders kan, maar dat is natuurlijk niet zo. Het kan best anders, maar met het afwegen van alle prioriteiten was dit de uitkomst. En ik blijf gewoon balen. Tot de dingen veranderen. Én ik blijf gaan waar ik soms meen te moeten gaan.

Recht en krom is nog niet zo eenvoudig. Vele boeren vinden vandaag de wereld dusdanig krom dat ze de vlag hebben omgekeerd. Talloze zag ik er afgelopen weekend toen we op en neer reden naar de achterhoek. Omgekeerde vlaggen en boerenzakdoeken. Naast me in de auto las mijn vrouw me een tekst voor van Kees Klomp, hij blijkt activist-onderzoeker te zijn, iets met economie, en hij schreef onder andere::

Met de toename van het aantal vlaggen, neemt ook de polarisatie toe. In mijn bubbel op sociale media zie ik weinig begrip voor het vlagvertoon. Ik zie veel mensen die om verschillende redenen de omgekeerde vlag als aanstootgevend ervaren en met allerlei krachttermen veroordelen. Ik wil die mensen graag een ándere manier van kijken aandragen die mij gisteren tijdens het fietsen overviel. Wellicht dat die blik voor grotere verdraagzaamheid zorgt?!

We zitten in een ongekend ingrijpende transitie; een systeemverandering die de modus operandi van onze samenleving totaal vervangt. Dat gaat gepaard met het ontwrichten en instorten van ons bestaande wereldbeeld en zelfbeeld. De boeren zijn de kanarie in de kolenmijn. De boerencrisis is een hele tastbare uitingsvorm van deze diepgaande existentiële crisis. Het huidige voedselsysteem is gebaseerd op een totaal onhoudbare - intensieve, industriële- werkwijze. Daarom zijn ingrijpende interventies noodzakelijk en onvermijdelijk. We moeten het vertrouwde voedselsysteem loslaten. En dat gaat gepaard met grote emoties.

Er zijn veel mensen die worstelen met de gigantische verandering in ons denken en doen die momenteel van ons wordt gevraagd. De boerencrisis is geen boerencrisis maar een systeemcrisis; onze samenleving werkt niet meer.

We kunnen de omgekeerde Nederlandse vlag daarom ook zien als een hulpkreet van burgers die worstelen met de gigantische - letterlijk ongekend grote - maatschappelijke verandering die gaande is. We kunnen de omgekeerde Nederlandse vlag ook zien als een emotionele uiting om de oude, vertrouwde Nederlandse samenleving waarin burgers zich veilig voelen te willen behouden.

We kunnen - kortom - begrip en mededogen opbrengen. Transitie gaat gepaard met echte pijn. Systeemverandering; het is me ook wat…

Ik vond het een briljant stukje tekst. Omdat het hem niet alleen gaat om recht, maar ook om recht doen. Recht doen aan mensen, aan pijn, aan verdriet en woede én aan de noodzaak tot transitie. Er is geen makkelijke oplossing. Er is dit; verandering, woede, frustratie, pijn, onmacht – ook de nodige misbruikers van de pijn in populistische politiek, de miljonair-boeren die het protest aardig schijnen te sponsoren en voor wie ik weinig begrip heb. Maar los daarvan; dit recht-zoeken van Klomp wat gepaard gaat met recht-doen, ik vind het prachtig.

Dit gaat allemaal door het hoofd als ik die eeuwenoude tekst van de plattelandsprofeet Micha lees; 'Waarmee zal ik voor de Heer treden, mij buigen voor God in den hoge? Zal ik voor Hem treden met brandoffers, met eenjarige kalveren? Zal de Heer behagen vinden in duizenden rammen, in tienduizenden beken olie? Met melkoverschotten aan de ene kant of marktdenken aan de andere kant, denk ik dan? Nee: 'De Heer heeft u gezegd wat goed is, mens, en wat Hij van u verlangt: Hij wil niets anders dan dat gij u houdt aan het recht, dat gij de trouw eerbiedigt, en u tegenover uw God ootmoedig gedraagt.'

Recht en ootmoed, ik vind het mooi Kees.

Tot zover vanochtend. Een hele goede maandag gewenst, meer te vinden op popupgedachte.nl, en voor vandaag: vrede gewenst. En alle goeds.

(klik hier voor de bijbelteksten van de dag)