Staan als een huis

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Tekst onder afbeelding

Staan als een huis – PopUpGedachte donderdag 1 december 2022

Wat geeft nu stevigheid aan overtuigingen in een wereld als deze. Vandaag denken we dit, morgen moeten we er excuses voor maken. Morgen denken we te weten wie we zijn, overmorgen zitten we bij een psycholoog een verwrongen zelfbeeld recht te breien. Zo kan het gaan toch? Hoe weet je iets zeker?

Ik schreef met Bram Kalkman en Gerko Tempelman een boek ‘onzeker weten’ dus qua zéker weten hoef je van mij niet zo heel veel te verwachten. Maar er is wel een wéten, in alle onzekerheid van het leven, is er toegang tot wéten. Tot een geworteld bestaan, dat niet bij de eerste rukwind uit het plaveisel wordt getrokken, zoals sommige bomen hier in Amsterdam. Een weten dat niet pretendeert alles te weten – want dat is een kwetsbaar weten in zichzelf – er komt altijd nieuwe kennis. Het is een weten dat verandering omarmt zonder van z’n stuk te raken. Staan als een huis, onzeker wéten.

Jezus zegt vandaag dit: “In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: Niet ieder die tot Mij zegt: Heer, Heer! zal binnengaan in het Koninkrijk der hemelen, maar hij die de wil doet van mijn Vader die in de hemel is. Ieder nu, die deze woorden van Mij hoort en ernaar handelt, kan men vergelijken met een verstandig man die zijn huis op rotsgrond bouwde. …”

Dat verhaal gaat nog even verder, maar de man met zijn huis op de rotsgrond wordt gecontrasteerd met de man met een huis op het zand. Die laatste houdt het niet in de storm, de eerste wel. Waarom? Wat is dat ‘op rots bouwen’? Dat zit in dat ‘doen’. Het ‘doen’ van de wil van de Vader die in hemel is. In de hoofdstukken hiervoor heeft Jezus uitgelegd dat het een goed idee is om niet alleen je vrienden, maar juist ook je vijanden lief te hebben. Je op de ander wang te laten slaan. Niet alleen te stoppen met slaan of schelden van een ander, maar de bron aan te pakken en uit te mesten omdat ingenestelde haat net zo schadelijk kan zijn – in elk geval voor jezelf – als de uiting ervan.

En dan is dus niet de sleutel dat je het hiermee ééns bent. Het is fijn als je vindt dat dit de goede voorschriften voor het leven zijn en iedereen zich eraan zou moeten houden, maar met een beetje storm is het voorbij en over en uit met de stevigheid van die overtuigingen. Ze overleven alleen als je ze doet. En doen betekent hier niet: perfect uitvoeren. Doen betekent hier eerder een ‘leren kennen’ – althans zo lees ik het. Doen is hier als wat de kunstenaar met de klei doet en de surfer met de zee. Doen zodat je begrijpt, doen om te leren, doen om te groeien. Om de klei te begrijpen en er mee te kunnen omgaan, moet de kunstenaar met de klei aan de slag. Er is geen andere manier. Evenals de surfer met de zee. Wie boeken leest over klei of machtige waardering heeft voor het ambacht van de kunstenaar, wie boeken leest over de zee en de getijden bestudeert – die kan best ergens komen met klei en zee, maar zo gauw het net iets anders loopt, is ’t ie verloren. Echte kennis komt uit het doen.

We hebben vaak de ideeën, leefregels en geboden opgevat als een lat om te halen. Een eis om aan te voldoen. Een minimum. Terwijl het doen in deze tekst veel meer lijkt op een doorgaande handeling, een leren kennen, dát geeft stevigheid aan de overtuiging. Vindt je dat liefhebben je leefregel moet zijn en moppert je geweten dat je niet je aan je eigen idealen houdt? Je geweten is zo’n storm trouwens he? Dat heeft al menig huisje omver geworpen met z’n cynische gekakel. In elk geval; als liefhebben je voorschrift is en je geweten je aanklaagt, is het niet zaak om minder overtuigd te worden van de noodzaak en mogelijkheid van liefde – maar om het liefhebben ter hand te nemen als de schilder de penseel en de verf. Kijken wat er kan, wat er mogelijk is, te oefenen, dag in dag uit. Totdat het materiaal aan jou onthult wat de mogelijkheden zijn. Dán begin je ergens te komen.

Tot zover vandaag. Een hele goede donderdag gewenst. En vrede, en alle goeds.